പതിറ്റാണ്ടുകള്‍ ജോലി ചെയ്തിട്ടും അസുഖങ്ങളും അവശതകളുമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും സമ്പാദിക്കാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍. തുച്ഛമായ പ്രതിഫലത്തില്‍ സകല ചൂഷണങ്ങളും സഹിച്ച് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ ദിവസവും വീടുവിട്ട് തൊഴിലിടങ്ങളിലെത്തുന്നത് കുടുംബം പുലര്‍ത്താന്‍ വേണ്ടിയാണ്. കൊവിഡ് വ്യാപനവും ലോക്ഡൗണും കാരണം നഗരങ്ങളും വ്യാപാര സ്ഥാപനങ്ങളും അടഞ്ഞതോടെ കേരളത്തിന്റെ ഗ്രാമ - നഗരങ്ങളില്‍ ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്ന പതിനായിരക്കണക്കിന് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളാണ് ഇന്ന് ജീവിതത്തിന് മുന്നില്‍ പകച്ചുനില്‍ക്കുന്നത്

നാല് വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പാണ് കോഴിക്കോട് വെസ്റ്റ്ഹില്‍ സ്വദേശിനിയായ തയ്യല്‍ ജോലിക്കാരി അംബികയുടെ കണ്ണിന് തിമിരം ബാധിക്കുന്നത്. അതോടെ മുന്‍കാലങ്ങളിലേത് പോലെ ജോലി ചെയ്യാന്‍ സാധിക്കാതായി. മുന്‍പ് ദിവസവും മൂന്നും നാലും വസ്ത്രങ്ങള്‍ തയ്ച്ചിരുന്നതിന് പകരം രാവിലെ മുതല്‍ വൈകുന്നേരം വരെ ജോലി ചെയ്താല്‍ ഒരു വസ്ത്രം മാത്രമേ തയ്ക്കാന്‍ സാധിക്കൂ എന്ന സ്ഥിതിയിലായി. അതോടെ അംബികയുടെ പ്രതിദിന വരുമാനം വെറും നൂറ് രൂപ മാത്രമായി. അതില്‍ വണ്ടിക്കൂലിയും ചായയ്ക്കുള്ള പൈസയും കഴിഞ്ഞാല്‍ അറുപതോ എഴുപതോ രൂപ മാത്രം ബാക്കിയുണ്ടാകും. എങ്കിലും വാര്‍ധക്യത്തിന്റെ അവശതകളില്‍, ജീവിക്കാനായി അംബിക ജോലിയില്‍ തുടര്‍ന്നുകൊണ്ടിരുന്നു.

66 വയസ്സുള്ള അംബികയും 79 വയസ്സുള്ള സഹോദരി ഗിരിജയും വെസ്റ്റ്ഹില്ലിലെ ഒരു വാടക വീട്ടിലാണ് താമസം. ഗിരിജ നേരത്തെ ജോലി ചെയ്തിരുന്നെങ്കിലും ഇപ്പോള്‍ വിവിധ രോഗങ്ങള്‍ ബാധിച്ചിരിക്കുന്നതിനാല്‍ വീട്ടില്‍ തന്നെയാണ്. ഇരുവരും വിവാഹം കഴിച്ചിട്ടില്ല, സ്വന്തമായി വീടില്ല. അച്ഛനും അമ്മയുമെല്ലാം പതിറ്റാണ്ടുകള്‍ക്ക് മുന്നേ മരണപ്പെട്ടു. ഇവര്‍ക്കൊപ്പമുണ്ടായിരുന്ന സഹോദരനും ഏതാനും വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് ഹൃദയാഘാതം വന്ന് മരണപ്പെട്ടതോടെ ഈ വൃദ്ധ സഹോദരിമാര്‍ക്ക് ജീവിതത്തില്‍ മറ്റാരുമില്ലാതായി.

വീടിന് വാടക നല്‍കണം, വൈദ്യുതി ബില്ലും വെള്ളത്തിന്റെ തുകയുമടക്കണം, ഭക്ഷണത്തിനും മരുന്നിനുമെല്ലാം പൈസ വേണം. അംബികയ്ക്ക് ലഭിച്ചിരുന്ന തുച്ഛമായ വരുമാനം കൊണ്ട് ഏറെ പ്രയാസങ്ങള്‍ സഹിച്ചാണ് ഇവര്‍ ജീവിച്ചുപോന്നത്. ഭക്ഷണത്തിന്റെ അളവ് കുറച്ചും രോഗപീഢകള്‍ സഹിച്ചുമെല്ലാം ചിലവുകളെ നിയന്ത്രിച്ചു.

കൊവിഡ് വ്യാപനത്തെത്തുടര്‍ന്ന് നഗരങ്ങള്‍ അടഞ്ഞതോടെ അപ്രതീക്ഷിതമായാണ് അംബികയ്ക്ക് ജോലി നഷ്ടമായത്. അതോടെ ഏക വരുമാന മാര്‍ഗവും ഇല്ലാതായി. ജീവിതത്തില്‍ ഇനിയൊന്നും സംഭവിക്കാനില്ല. സര്‍ക്കാറില്‍ നിന്നും സന്നദ്ധ പ്രവര്‍ത്തകരില്‍ നിന്നും ലഭിക്കുന്ന ദുരിതാശ്വാസ കിറ്റുകളെ മാത്രം ആശ്രയിച്ചാണ് ഇവര്‍ ജീവിച്ചു പോരുന്നത്. വീട്ടുവാടക കുറേ മാസത്തേത് കുടിശ്ശികയായി നില്‍ക്കുന്നുണ്ട്. ഉടമസ്ഥര്‍ വീടൊഴിയണമെന്ന് പറഞ്ഞാല്‍ തെരുവിലേക്കിറങ്ങുകയെന്നതല്ലാതെ മറ്റൊരു വഴിയും ഈ വൃദ്ധ സഹോദരിമാര്‍ക്ക് മുന്നിലില്ല.

കേരളത്തിലെ അസംഘടിത മേഖലയില്‍ തൊഴിലെടുക്കുന്ന പതിനായിരക്കണക്കിന് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളുടെ പരിച്ഛേദമാണിവര്‍. പതിറ്റാണ്ടുകള്‍ ജോലി ചെയ്തിട്ടും അസുഖങ്ങളും അവശതകളുമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും സമ്പാദിക്കാന്‍ സാധിക്കാത്തവര്‍. തുച്ഛമായ പ്രതിഫലത്തില്‍ സകല ചൂഷണങ്ങളും സഹിച്ച് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ ദിവസവും വീടുവിട്ട് തൊഴിലിടങ്ങളിലെത്തുന്നത് കുടുംബം പുലര്‍ത്താന്‍ വേണ്ടിയാണ്. കൊവിഡ് വ്യാപനവും ലോക്ഡൗണും കാരണം നഗരങ്ങളും വ്യാപാര സ്ഥാപനങ്ങളും അടഞ്ഞതോടെ കേരളത്തിന്റെ ഗ്രാമ – നഗരങ്ങളില്‍ ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്ന പതിനായിരക്കണക്കിന് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളാണ് ഇന്ന് ജീവിതത്തിന് മുന്നില്‍ പകച്ചുനില്‍ക്കുന്നത്.

എന്താണ് അസംഘടിത മേഖല

തൊഴില്‍ സാഹചര്യം, വേതന വ്യവസ്ഥകള്‍, ആനുകൂല്യങ്ങള്‍, അവകാശങ്ങള്‍ തുടങ്ങി തൊഴില്‍ സമ്പ്രദായവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് സര്‍ക്കാറുകള്‍ നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള നിയമങ്ങളും ചട്ടങ്ങളും നിയന്ത്രണങ്ങളും ഒന്നും ബാധകമല്ലാത്ത തൊഴില്‍ മേഖലയെയാണ് അസംഘടിത മേഖല എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്. രാജ്യത്ത് തൊഴില്‍ സാധ്യതകള്‍ വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതില്‍ അസംഘടിത മേഖല വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അസംഘടിത മേഖലയിലെ ജോലികള്‍ക്ക് വേതനം വളരെ കുറവാണ്. മാത്രവുമല്ല മറ്റ് തൊഴില്‍ മേഖലകളിലേത് പോലെ വേതനത്തോടുകൂടിയുള്ള അവധിയോ, ക്ഷേമ പാക്കേജുകളോ, കൃത്യമായ സമയക്രമങ്ങളോ, അവധി ദിനങ്ങളോ, മെഡിക്കല്‍ ആനുകൂല്യങ്ങളോ ഒന്നും അസംഘടിത മേഖലയിലെ തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ലഭിക്കില്ല.

തൊഴിലുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമങ്ങളും നിയന്ത്രണങ്ങളുമെല്ലാം കൂടുതലായും തൊഴില്‍ ദാതാക്കളില്‍ നിക്ഷിപ്തമായിരിക്കും. അതുകൊണ്ട് തന്നെ എപ്പോള്‍ വേണമെങ്കിലും ഏത് തൊഴിലാളിയും പിരിച്ചുവിടപ്പെട്ടേക്കാം. സാമൂഹികമായും സാമ്പത്തികമായും ഏറെ പിന്നോക്കം നില്‍ക്കുന്നവരാണ് അസംഘടിത മേഖലയില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്നത്. അന്താരാഷ്ട്ര തൊഴില്‍ സംഘടനയുടെ ഏറ്റവും പുതിയ കണക്കനുസരിച്ച് ഇന്ത്യന്‍ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയുടെ 80 ശതമാനത്തിലധികവും അസംഘടിത തൊഴില്‍ മേഖലയിലാണ്.

സംഘടിത – അസംഘടിത മേഖലയിലെ സ്ത്രീ പ്രാതിനിധ്യം

ഇക്കണോമിക് സര്‍വേ ഓഫ് ഇന്ത്യയുടെ 2012 ലെ കണക്കുകള്‍ പ്രകാരം പൊതുമേഖലയും സ്വകാര്യ മേഖലയുമടക്കമുള്ള ഇന്ത്യയിലെ സംഘടിത മേഖലയില്‍ 79.53 ശതമാനം പുരുഷന്‍മാര്‍ ജോലി ചെയ്യുമ്പോള്‍ 20.47 ശതമാനം മാത്രമാണ് സ്ത്രീകളുടെ പ്രാതിനിധ്യം. അതായത് സംഘടിത മേഖലയില്‍ പുരുഷന്‍മാരുടെ നാലിലൊന്ന് ഭാഗം മാത്രമാണ് സ്ത്രീകളുള്ളത്. എന്നാല്‍ അസംഘടിത മേഖലയില്‍ സ്ത്രീകളുടെ പ്രാതിനിധ്യം സംഘടിത മേഖലയിലുള്ളതിനേക്കാള്‍ എത്രയോ അധികമാണ്. അസംഘടിത മേഖലയിലെ തൊഴിലിനെക്കുറിച്ചും തൊഴിലാളികളെക്കുറിച്ചും വിവിധങ്ങളായ സര്‍വേകളും പഠനങ്ങളുമെല്ലാം നടന്നിട്ടുണ്ടെങ്കിലും സ്ഥിരീകരിക്കപ്പെട്ട കണക്കുകള്‍ ലഭ്യമല്ല.

ഇന്ത്യയില്‍ തൊഴിലെടുക്കുന്ന സ്ത്രീകളില്‍ ബഹുഭൂരിപക്ഷവും അസംഘടിത മേഖലയിലാണ്. പീരിയോഡിക് ലേബര്‍ ഫോഴ്‌സ് സര്‍വേയുടെ 2017-2018 വര്‍ഷത്തെ കണക്കുകള്‍ പ്രകാരം 105 മില്യന്‍ സ്ത്രീകളാണ് ഇന്ത്യയില്‍ തൊഴിലെടുക്കുന്നതെങ്കില്‍ അതില്‍ 96 മില്യനും അസംഘടിത മേഖലയിലാണ്. ഇന്ത്യയിലെ സാമൂഹിക സാഹചര്യങ്ങള്‍ കാരണം സ്ത്രീകള്‍ക്ക് പലപ്പോഴും കുറഞ്ഞ വേതനം നല്‍കിയാല്‍ മതി എന്ന അലിഖിത വ്യവസ്ഥ നിലനില്‍ക്കുന്നതാണ് അസംഘടിത മേഖലയില്‍ സ്ത്രീകള്‍ വര്‍ധിക്കാന്‍ കാരണമാകുന്നത് എന്നാണ് 2021 ഫെബ്രുവരിയില്‍ ക്രീ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി നടത്തിയ പഠനത്തില്‍ പറയുന്നത്.

കൊവിഡ് വ്യാപനവും അസംഘടിത തൊഴിലാളികളും

22ാമത്തെ വയസ്സില്‍ സ്വന്തമായി ജോലി ചെയ്തു തുടങ്ങിയതാണ് കോഴിക്കോട് പാലാഴി സ്വദേശിനിയായ അലക്കുതൊഴിലാളി അസ്മ. നഗരത്തിലെ അലക്കുതൊഴിലാളികളുടെ പരമ്പരാഗത കേന്ദ്രമായ മുതലക്കുളം മൈതാനത്തിലാണ് അസ്മയും തൊഴിലെടുക്കുന്നത്.

നഗരത്തിലെ വിവിധ ഹോട്ടലുകള്‍, ബ്യൂട്ടി പാര്‍ലറുകള്‍, ലോഡ്ജുകള്‍, പൊലീസ് ക്വാര്‍ട്ടേഴ്‌സ്, ഫ്‌ലാറ്റ് മുറികള്‍ എന്നിവിടങ്ങളില്‍ നിന്നെല്ലാം തുണികള്‍ ശേഖരിച്ച് അലക്കിയ ശേഷം അത് ഉണക്കി ഇസ്തിരിയിട്ട് തിരികെ കൊണ്ടുപോയി കൊടുക്കുക എന്നതാണ് ജോലി. ഒരു വസ്ത്രത്തിന് ശരാശരി മൂന്ന് രൂപയും നാല് രൂപയുമൊക്കെയാണ് കൂലി ലഭിക്കുക. ബെഡ് ഷീറ്റിന് എട്ട് രൂപയും.

രാവിലെ തന്നെ മുതലക്കുളത്തെ അലക്കുതൊഴിലാളികളുടെ കേന്ദ്രത്തിലെത്തിയ ശേഷം നഗരങ്ങളിലെ വിവിധയിടങ്ങളില്‍ ചെന്ന് തുണികള്‍ ശേഖരിക്കണം. അവയുമായി തിരികെ വന്ന് വസ്ത്രങ്ങള്‍ ഓരോന്നായി അലക്കിയ ശേഷം പിന്നീട് അവ ഉണക്കാനിടണം. ഉണങ്ങിയ ശേഷം അവ ഇസ്തിരിയിട്ട് മടക്കണം. എന്നിട്ട് ഓരോ സ്ഥലങ്ങളിലായി തിരികെ കൊണ്ടുചെന്ന് കൊടുക്കണം.

ഒരു ദിവസം മുഴുവന്‍ നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന, വലിയ അധ്വാനമുള്ള ഈ ജോലി ചെയ്തു തീര്‍ത്താല്‍ അസ്മയ്ക്ക് ലഭിക്കുന്നത് ശരാശരി 200 രൂപയാണ്. അതില്‍ അലക്കാനുള്ള സോപ്പ്, കാരം, ടിനോപ്പാല്‍, ഇസ്തിരിപ്പെട്ടിയിലേക്ക് വേണ്ട കരി എന്നിവയുടെ ചിലവ് കൂടി കിഴിച്ചാല്‍ ബാക്കി വരുന്നത് ഏതാണ്ട് 130-140 രൂപയായിരിക്കും. ചായ കുടിക്കുകയോ, ഓട്ടോറിക്ഷയില്‍ കയറുകയോ ഒക്കെ ചെയ്യേണ്ടി വന്നാല്‍ മിച്ചം വരുന്ന തുക വീണ്ടും കുറയും. പല ദിവസങ്ങളിലും പകല് മുഴുവന്‍ അധ്വാനിച്ചാലും മിച്ചം വരുന്ന തുക ഏതാണ്ട് നൂറ് രൂപ മാത്രമായിരിക്കുമെന്നാണ് അസ്മ പറയുന്നത്. എന്നാലും മറ്റാരെയും ബുദ്ധിമുട്ടിക്കാതെ ജീവിക്കാമല്ലോ എന്നോര്‍ത്ത് ശാരീരിക അവശതകള്‍ സഹിച്ച് ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നു.

കഴിഞ്ഞ മുപ്പത് വര്‍ഷമായി ഒരേ ജോലി ചെയ്തുവരികയാണ് അസ്മ. ഭര്‍ത്താവുമായി വേര്‍പിരിഞ്ഞ് ഒറ്റയ്ക്കാണ് ജീവിതം. മറ്റ് വരുമാന മാര്‍ഗങ്ങളൊന്നുമില്ല. അലക്കുജോലി ചെയ്ത് ലഭിക്കുന്ന തുച്ഛമായ കൂലിയില്‍ നിന്ന് സ്വന്തം ജീവിതച്ചെലവുകള്‍ മാത്രം നോക്കി ജീവിച്ച് വരുന്നതിനിടയിലാണ് അപ്രതീക്ഷിതമായ രീതിയില്‍ കൊവിഡ് വ്യാപനവും ലോക്ഡൗണും സംഭവിക്കുന്നത്. അതോടെ വീടുവിട്ട് പുറത്തിറങ്ങാന്‍ സാധിക്കാതായി. വീട്ടിലെ അത്യാവശ്യ കാര്യങ്ങള്‍ക്കോ, വൈദ്യുത ബില്ല് അടയ്ക്കുന്നതിനോ ഒന്നിനും പണമില്ലാതായി. മരുന്ന് വാങ്ങിക്കാന്‍ പണമില്ലാത്തതിനാല്‍ കാല്‍മുട്ട് വേദനയടക്കമുള്ള നിരവധി രോഗങ്ങള്‍ സഹിച്ച് ജീവിച്ചു. ഇക്കാലങ്ങളില്‍ പട്ടിണി കിടന്ന് മരിക്കാതിരുന്നത് റേഷന്‍ വിതരണം വഴി ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കള്‍ ലഭിച്ചതുകൊണ്ട് മാത്രമാണെന്നാണ് അസ്മ പറയുന്നത്.

”52 വയസ്സായി. ജീവിതത്തില്‍ ഇനി വലിയ അത്ഭുതങ്ങളൊന്നും സംഭവിക്കാന്‍ പോകുന്നില്ല. ഇങ്ങനെയൊക്കെ തന്നെ ജീവിച്ച് മരിക്കും. എന്നാലും മറ്റുള്ളവരെ ആശ്രയിക്കാതെ ജീവിക്കാനാഗ്രഹമുണ്ട്. നമ്മള് ജോലി ചെയ്യാന്‍ തയ്യറായിട്ടും നമുക്ക് ജോലിക്ക് പോകാന്‍ പറ്റാത്ത ഈ സാഹചര്യമൊന്ന് അവസാനിക്കണം. നഗരത്തില്‍ ഇനിയും പഴയതുപോലെ തന്നെ ജോലി ചെയ്യാനാകുമെന്ന് തന്നെയാണ് എന്റെ പ്രതീക്ഷ,” അസ്മ പറയുന്നു.

‘ഞാന്‍ ഒറ്റക്കായതുകൊണ്ട് കുറേയൊക്കെ എനിക്ക് പിടിച്ചുനില്‍ക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞു. എന്നാല്‍ ഈ അലക്കുജോലിയെ മാത്രം ആശ്രയിച്ച് ജീവിച്ചുപോരുന്ന കുറേ കുടുംബങ്ങളുണ്ടിവിടെ. ഭര്‍ത്താവും ഭാര്യയുമെല്ലാം ഒരേ ജോലി ചെയ്യുന്ന കുടുംബങ്ങള്‍. അവരുടെയൊക്കെ കാര്യം അങ്ങേയറ്റം പരിതാപകരമാണ്. ലോക് ഡൗണ്‍ നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ അവസാനിച്ചെങ്കിലും ടൗണിലെ ഹോട്ടലുകളോ ലോഡ്ജുകളിലോ ഒന്നും പഴയതുപോലെ ആളുകളെത്തുന്നില്ല. അതുകൊണ്ട് അലക്കാന്‍ തുണികളുണ്ടാകുന്നില്ല. സ്‌കൂളില്‍ പോകുന്ന കുട്ടികളടക്കമുള്ള അലക്കുതൊഴിലാളി കുടുംബങ്ങള്‍ ഇന്നെങ്ങിനെയാണ് ജീവിക്കുന്നത് എന്നത് ആരും അന്വേഷിക്കുന്നില്ല,” അസ്മ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.

കോഴിക്കോട് നഗരത്തില്‍ ഏറ്റവുമധികം സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ ജോലി ചെയ്തിരുന്നത് മിഠായിത്തെരുവിലാണ്. കൊവിഡ് നിയന്ത്രണങ്ങളെത്തുടര്‍ന്ന് കടകള്‍ അടഞ്ഞതോടെ ഇതില്‍ മിക്ക സ്ത്രീകള്‍ക്കും തൊഴില്‍ നഷ്ടമായി. നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ക്ക് ഇളവുകളുള്ള ദിവസങ്ങളില്‍ കടകള്‍ തുറക്കുമെങ്കിലും മുമ്പത്തേതുപോലുള്ള കച്ചവടമോ തിരക്കോ ഒന്നുമില്ലാത്തതിനാല്‍ കടകളില്‍ സെയില്‍സ് വുമണ്‍സിന്റെ ആവശ്യം നേരത്തെയുള്ളതുപോലെയില്ല. കൊവിഡിനെത്തുടര്‍ന്ന് മിഠായിത്തെരുവിലെയും പരിസരങ്ങളിലെയും തുണിക്കടകളില്‍ നിന്നെല്ലാം പകുതിയോളം സ്ത്രീ ജീവനക്കാര്‍ക്ക് തൊഴില്‍ പൂര്‍ണമായും നഷ്ടമായെന്നാണ് മിഠായിത്തെരുവിലെ ഒരു സ്വകാര്യ തുണിക്കടയില്‍ സെയില്‍സ് വുമണ്‍ ആയിരുന്ന എലത്തൂര്‍ സ്വദേശിനിയായ രാജി പറയുന്നത്.

‘ എന്റെ ഭര്‍ത്താവ് ഒരു ലോറി ഡ്രൈവറായിരുന്നു. തമിഴ്‌നാട്ടില്‍ വെച്ച് നടന്ന ഒരു അപകടത്തില്‍ അദ്ദേഹത്തിന് സാരമായി പരിക്കേറ്റതോടെ ജോലിക്ക് പോകാന്‍ സാധിക്കാതായി. രണ്ട് കുട്ടികളുണ്ട്. ഇരുവരും എല്‍.പി. സ്്കൂളില്‍ പഠിക്കുകയാണ്. കുടുംബം പട്ടിണിയാവാതിരിക്കാനായാണ് ഞാന്‍ ജോലിക്ക് പോയിത്തുടങ്ങിയത്. പ്രതീക്ഷിക്കാതെ ലോക്ഡൗണ്‍ വന്ന് വീടിനകത്ത് പെട്ടപ്പോള്‍ എത്രയും പെട്ടന്ന് ലോക്ഡൗണ്‍ അവസാനിച്ചാല്‍ മതിയെന്നായിരുന്നു. കടകള്‍ തുറക്കാമെന്ന സര്‍ക്കാറിന്റെ അറിയിപ്പ് കേട്ട് ഏറെ സന്തോഷിച്ച് അടുത്ത ദിവസം മുതല്‍ ജോലിക്ക് പോകാം എന്ന് കരുതിയിരിക്കുമ്പോഴാണ് ഇനി മുതല്‍ കടയിലേക്ക് ചെല്ലേണ്ടതില്ല എന്ന് ഉടമസ്ഥര്‍ അറിയിക്കുന്നത്. അതോടെ ഇടി വെട്ടിയ അവസ്ഥയിലായി ഞാന്‍. കടകള്‍ തുറക്കാനായാല്‍ ജോലിക്കുപോയി തുടങ്ങുന്നതോടെ തിരികെ തരാമെന്ന് പറഞ്ഞ് കുറെയധികം പേരില്‍ നിന്ന് കടം വാങ്ങിയാണ് ഇതുവരെ ജീവിച്ചത്. ഇനിയെന്ത് ചെയ്യുമെന്നറിയില്ല. നഗരത്തിലെ പല കടകളിലും ജോലി അന്വേഷിച്ച് ചെന്നു. ഒരിടത്തും ജോലി ലഭിച്ചില്ല. അവരെ പറഞ്ഞിട്ടും കാര്യമില്ല. സാമ്പത്തിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ കാരണം പഴയതുപോലെ ആളുകള്‍ കടയിലെത്തുന്നില്ല. കച്ചവടം നടക്കാതെ ഞങ്ങള്‍ക്കെങ്ങിനെ ശമ്പളം തരും,” രാജി കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.

തൊഴിലിടങ്ങളില്‍ നേരത്തെ തന്നെയുണ്ടായിരുന്ന വിവേചനം ഇപ്പോള്‍ രൂക്ഷമായി മാറിയെന്നാണ് മിഠായിത്തെരുവിലെ തയ്യല്‍ തൊഴിലാളിയും ട്രേഡ് യൂണിയന്‍ പ്രവര്‍ത്തകയുമായ സക്കീന പറയുന്നത്.

”കൊവിഡിനെ തുടര്‍ന്ന് വ്യാപാര രംഗം പ്രതിസന്ധിയിലായതോടെ മിക്ക കടകളിലും തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ആഴ്ചയില്‍ പകുതി ദിവസത്തില്‍ താഴെ മാത്രമാണ് ജോലി ലഭിക്കുന്നത്. ഇതിനിടയിലും സ്ത്രീകള്‍ ലിംഗവിവേചനം നേരിടേണ്ടി വരുന്നു എന്നതാണ് ഏറെ സങ്കടകരം. പുരുഷന്മാരായ തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ആഴ്ചയില്‍ നാല് ദിവസമൊക്കെ ജോലി ലഭിക്കുമ്പോള്‍ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് ലഭിക്കുന്നത് ഒന്നും രണ്ടും ദിവസം മാത്രമാണ്. അതിലും ഭേദം ജോലിയില്‍ നിന്ന് പിരിച്ചുവിടുന്നത് തന്നെയാണ്,”സക്കീന പറയുന്നു.

കൊവിഡ് വ്യാപനത്തിന് ശേഷം സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളുമായി സംസാരിച്ചിരുന്നുവെന്നും മുഴുവന്‍ സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളുടെയും ജീവിത സാഹചര്യങ്ങള്‍ വളരെ മോശമായി മാറിയിരിക്കുകയാണെന്നുമാണ് അസംഘടിത മേഖല തൊഴിലാളി യൂണിയന്റെ സ്ഥാപകയും ട്രേഡ് യൂണിയന്‍ ആക്ടിവിസ്റ്റുമായ പി. വിജി പറയുന്നത്.

”കടുത്ത സാമ്പത്തിക ആഘാതങ്ങളിലേക്കാണ് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ വന്നുപെട്ടിട്ടുള്ളത്. വീടിന്റെ നിര്‍മാണം, കുട്ടികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസം, പെണ്‍മക്കളുടെ വിവാഹം, ചികിത്സ തുടങ്ങി നിരവധി ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി ബാങ്കുകളില്‍ നിന്നും സ്വകാര്യ പലിശ സംഘങ്ങളില്‍ നിന്നുമൊക്കെ വായ്പയെടുത്തവര്‍ അനേകമുണ്ട്. ദിവസവും ലഭിക്കുന്ന കൂലിയില്‍ നിന്ന് നിശ്ചിതമായ ഒരു തുക വായ്പാ തിരിച്ചടവിലേക്ക് മാറ്റിവെച്ചായിരുന്നു ഇവരില്‍ പലരും ജീവിച്ചിരുന്നത്. എന്നാല്‍ പെട്ടന്നൊരു ദിവസം ഈ വരുമാനങ്ങളെല്ലാം നിലച്ചത് ഈ കുടുംബങ്ങളെ വലച്ചിരിക്കുകയാണ്. കിടപ്പാടമടക്കം നഷ്ടപ്പെടുമെന്ന സ്ഥിതിയിലാണ് അനേകം കുടുംബങ്ങള്‍.

കുടുംബത്തിന്റെ മുഴുവന്‍ ഭാരവും നേരിട്ട് പേറുന്നത് സ്ത്രീകളാണ് എന്നതിനാല്‍ ഇത്തരം പ്രയാസങ്ങളെല്ലാം ഒന്നിച്ച് വന്നതോടെ, അവ താങ്ങാന്‍ സാധിക്കാതെ മാനസിക സമ്മര്‍ദങ്ങളില്‍ പെട്ട് വിഷാദത്തിന് അടിമകളാകുന്നവര്‍ പോലുമുണ്ട്. അസംഘടിത മേഖലയിലെ സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനായി ഏതെങ്കിലും വിധത്തിലുള്ള ഒരു പാക്കേജ് സര്‍ക്കാര്‍ ഇനിയും നടപ്പാക്കിയില്ലെങ്കില്‍ സംഭവിച്ചേക്കാവുന്ന വലിയ രീതിയിലുള്ള പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍ക്ക് സര്‍ക്കാര്‍ തന്നെ ഭാവിയില്‍ മറുപടി പറയേണ്ടി വരും,” പി. വി.ജി. പറയുന്നു.

അസംഘടിത മേഖലയിലെ സ്ത്രീതൊഴിലാളികളുടെ അരക്ഷിതാവസ്ഥകള്‍ എത്ര ഭീകരമാണെന്ന് കൊവിഡ് കാലം തെളിയിക്കുകയായിരുന്നുവെന്നാണ് സാമൂഹ്യ പ്രവര്‍ത്തകയും സേവ യൂണിയന്റെ സെക്രട്ടറിയുമായ സോണിയ ജോര്‍ജ് പറയുന്നത്.

‘സ്ഥിരമായ തൊഴിലും മറ്റ് സര്‍ക്കാര്‍ ആനുകൂല്യങ്ങളും ഉള്ള, അതായത് തൊഴില്‍ സുരക്ഷിതത്വമുള്ള സംഘടിത മേഖലയിലെ ആള്‍ക്കാര്‍ക്ക് മാത്രമാണ് ജീവിതത്തിന് മേല്‍ സുരക്ഷിതത്വമുള്ളത്. ഓണം, വിഷു, ക്രിസ്മസ് പോലുള്ള വിശേഷ സീസണുകളില്‍ അവര്‍ക്ക് സര്‍ക്കാര്‍ ഉത്സവബത്തയും ബോണസ്സും ഒക്കെ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. തൊഴിലും കൂലിയും ഒന്നുമില്ലാത്ത അസംഘടിത തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ഒന്നുമില്ലാത്ത അവസ്ഥയും.

ഇന്ന് നിലനില്ക്കുന്ന സമ്പദ്-തൊഴില്‍ ഘടനകള്‍ ഭൂരിഭാഗം വരുന്ന തൊഴിലാളികളേയും അവരുടെ ആവശ്യങ്ങളേയും ഉള്‍ക്കൊളളാനാവാത്ത ഇടുങ്ങിയ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിലാണ് നിലനില്ക്കുന്നത്. രാജ്യത്തെ ഭൂരിഭാഗം വരുന്ന അസംഘടിത തൊഴിലാളികളെ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും അവരുടെ ആവശ്യങ്ങളെ പരിഗണിക്കുന്നതിനും ഒരു സംവിധാനവും ഇവിടെയില്ല എന്നുള്ളത് കൊറോണയുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങള്‍ വീണ്ടും തെളിയിച്ചു കഴിഞ്ഞു.

നിലനില്‍ക്കുന്ന നയ-നിയമ വ്യവസ്ഥകളിലൊന്നും അസംഘടിത തൊഴിലാളികള്‍ ഉള്‍പ്പെടില്ല എന്നുള്ളത് വ്യക്തമാണ്. സംഘടിത മേഖല ചുരുങ്ങി കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഈ അവസ്ഥയില്‍ രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക ഭദ്രത നിലനിര്‍ത്തുന്നതില്‍ ഈ മേഖലയിലെ തൊഴിലാളികളുടെ സംഭാവനകള്‍ കണക്കിലെടുത്തു കൊണ്ട് ഇവരുടെ സുസ്ഥിര നിലനില്പ്പിനുള്ള സാഹചര്യങ്ങള്‍ ഭരണകൂടങ്ങള്‍ ആലോചിക്കേണ്ടതുണ്ട്,”. സോണിയ ജോര്‍ജ് പറയുന്നു.

കൊവിഡ് കാലവും ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളും

 

 

 

14 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പാണ് 8 മാസം ഗര്‍ഭിണിയായിരിക്കെ തിരുവനന്തപുരം വട്ടിയൂര്‍ക്കാവ് സ്വദേശിനി പ്രഭയെ ഭര്‍ത്താവ് ഉപേക്ഷിച്ചുപോകുന്നത്. പ്രായമായ അമ്മയല്ലാതെ മറ്റാരും കൂട്ടിനില്ല. വരുമാന മാര്‍ഗങ്ങളൊന്നുമില്ല. ഇനിയെങ്ങിനെ ജീവിക്കുമെന്നറിയില്ല. എങ്കിലും ജീവിതത്തിന് മുന്നില്‍ പ്രഭ തോറ്റുകൊടുത്തില്ല. മകന് ആറുമാസം പ്രായമായതോടെ അവര്‍ ജോലിയന്വേഷിച്ച് വീടുവിട്ടിറങ്ങി. സമീപ പ്രദേശങ്ങളിലെ വീടുകളിലും കടകളിലുമെല്ലാം ചെന്ന് ജോലി ചോദിച്ചു. സ്ഥിരമായിട്ടല്ലെങ്കിലും പല സ്ഥലങ്ങളിലായി ലഭിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന ശുചീകരണ ജോലികളും വീട്ടുജോലികളുമൊക്കെയായി പ്രഭ വരുമാനം കണ്ടെത്തി. വൃദ്ധയായ അമ്മയെ പരിപാലിച്ചു. കൊച്ചുകുഞ്ഞിനെ വളര്‍ത്തി വലുതാക്കി. ലോണെടുത്ത് വീടുവെച്ചു.

മകന്‍ ഇന്ന് ഒമ്പതാം ക്ലാസില്‍ പഠിക്കുകയാണ്. ലോണിന്റെ തിരിച്ചടവ്, വീട്ടാവശ്യങ്ങള്‍, മകന്റെ പഠനം, അമ്മയുടെ ചികിത്സ, വൈദ്യുതി, ഗ്യാസ് അങ്ങനെ തുടങ്ങി എല്ലാ കാര്യങ്ങള്‍ക്കും വേണ്ട പണം തന്റെ തുച്ഛമായ കൂലിയില്‍ നിന്ന് മാറ്റിവെച്ചാണ് പ്രഭ കുടുംബത്തെ മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോയത്. നെടുമങ്ങാടിനടുത്തുള്ള മുണ്ടേലയിലെ ഒരു ഫാമിലായിരുന്നു അവസാന കാലത്ത് പ്രഭ ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നത്. ഇതിനിടെയാണ് അപ്രതീക്ഷിതമായ കൊവിഡ് വ്യാപനത്തെത്തുടര്‍ന്ന് രാജ്യം ലോക്ഡൗണിലാകുന്നത്. അതോടെ ജോലിയില്ലാതായി. വീട്ടില്‍ നിന്ന് പുറത്തിറങ്ങാന്‍ സാധിക്കാതായി. വരുമാന മാര്‍ഗങ്ങളെല്ലാം അടഞ്ഞു. ലോണുകളുടെ തിരിച്ചടവ് മുടങ്ങിയതോടെ വന്‍ പ്രതിസന്ധികളില്‍ പെട്ടു. റേഷന്‍ വിതരണം വഴി ഭക്ഷ്യ വസ്തുക്കള്‍ ലഭിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ജീവിതത്തിലെ മറ്റൊരു കാര്യവും മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോകാന്‍ കഴിയാത്ത സ്ഥിതിയിലായി.

കൊവിഡിന്റെ ഒന്നാം തരംഗത്തിന് ശേഷം ലോക്ഡൗണ്‍ അവസാനിച്ചപ്പോള്‍ ജോലികള്‍ക്ക് ശ്രമിച്ചെങ്കിലും പഴയതുപോലെ ജോലികള്‍ ലഭിക്കാതായി. രണ്ടാം തരംഗത്തെത്തുടര്‍ന്ന് വീണ്ടും ലോക്ഡൗണും കടുത്ത നിയന്ത്രണങ്ങളും വന്നതോടെ അക്ഷരാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ജീവിതത്തിന് മുന്നില്‍ പകച്ചുനില്‍ക്കുകയാണ് പ്രഭയും കടുംബവും. എല്ലാ പ്രതിബന്ധങ്ങളെയും അതിജീവിച്ച് മറ്റാരുടെയും സഹായമില്ലാതെ ഒരു വ്യാഴവട്ടക്കാലത്തിലധികം നീണ്ട അധ്വാനത്തിലൂടെ പ്രഭ കെട്ടിപ്പടുത്തതാണ് ഒരിക്കല്‍ തകര്‍ന്നുവെന്ന് കരുതിയ ജീവിതവും കടുംബവുമെല്ലാം. എന്നാല്‍ ഈ മഹമാരി സൃഷ്ടിച്ച പ്രത്യാഘാതങ്ങളെ ഇനിയെങ്ങിനെ അതിജീവിക്കുമെന്ന് പ്രഭയ്ക്കറിയില്ല. സമാനമായ രീതിയില്‍ ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ട് മുന്നോട്ടുള്ള വഴികളടഞ്ഞ നിലയില്‍ നില്‍ക്കുകയാണ് കേരളത്തിലെ വിവിധ ജില്ലകളിലെ പതിനായിരക്കണക്കിന് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍.

കൊവിഡ് വ്യാപനവും ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളും

ഇന്ത്യയില്‍ കൊവിഡ് കേസുകള്‍ റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുകയും രാജ്യം കൊവിഡ് പ്രതിരോധ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തതിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ ആദ്യമായി ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ടവരാണ് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍. കൊവിഡ് വ്യാപനത്തെ ഭയന്ന് തുടങ്ങിയ ആളുകള്‍ ആദ്യം തന്നെ ചെയ്തത് സ്വന്തം വീടുകളില്‍ പുറത്തുനിന്നെത്തുവരെ നിയന്ത്രിക്കുക എന്നതാണ്. അതോടെ പതിനായിരക്കണക്കിന് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍ക്കാണ് ഒരു സുപ്രഭാതത്തില്‍ തൊഴിലില്ലാതായത്.

വര്‍ഷങ്ങളോളം ജോലി ചെയ്തിരുന്ന വീടുകളില്‍ നിന്നും പെട്ടന്നൊരു സുപ്രഭാതത്തില്‍ പുറത്താക്കപ്പെട്ട ഈ തൊഴിലാളികള്‍ പിന്നീടെങ്ങിനെ ജീവിച്ചുവെന്നത് ആരും അന്വേഷിച്ചിട്ടില്ല. അവരുടെ കുടുംബങ്ങളില്‍ അടുപ്പ് പുകയുന്നുണ്ടോ എന്നത് ആരുടെയും പരിഗണനാ വിഷയമായിരുന്നില്ല.

കേരളത്തിലെ ഗ്രാമങ്ങളില്‍ നിന്നും നഗരങ്ങളുടെ പ്രാന്തപ്രദേശങ്ങളില്‍ നിന്നും
നഗരങ്ങളിലേക്കും ചെറുപട്ടണങ്ങളിലേക്കും ജോലി തേടി പോകുന്നവരാണ് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളില്‍ ഭൂരിഭാഗവും. കേരളത്തിന്റെ സാമൂഹിക വ്യവസ്ഥയില്‍ നിര്‍ണായക പങ്കുള്ള ഈ തൊഴില്‍ വിഭാഗത്തെക്കുറിച്ച് സര്‍ക്കാര്‍ സംവിധാനങ്ങളില്‍ എതെങ്കിലും വിധത്തിലുള്ള കണക്കുകളോ രേഖകളോ ഒന്നുമില്ല. പതിനായിരക്കണക്കിന് വരുന്ന ഇത്തരം തൊഴിലാളികള്‍ നമ്മുടെ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയില്‍ എത്ര പ്രാധാന്യത്തോടെ ഇടപെടുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ച് വേണ്ടത്ര പഠനങ്ങള്‍ നടന്നിട്ടില്ല. ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെല്ലാം അസംഘടിതരാണ് എന്നത് ഇവരെ തത്വത്തില്‍ വ്യവസ്ഥയ്ക്ക് പുറത്തുള്ളവരാക്കി മാറ്റുകയും ചെയ്യുന്നു.

അന്താരാഷ്ട്ര തൊഴില്‍ സംഘടനയുടെ കണക്കുകള്‍ പ്രകാരം ഇന്ത്യയില്‍ 40 ലക്ഷം തൊഴിലാളികളാണ് ഗാര്‍ഹിക മേഖലയില്‍ പണിയെടുക്കുന്നത്. നിയമപരമായ യാതൊരു പരിരക്ഷകളുമില്ലാതെ, നിയതമായ തൊഴില്‍ സമയമോ നിശ്ചിതമായ വേതനമോ ഇല്ലാതെ അങ്ങേയറ്റം ചൂഷണങ്ങള്‍ സഹിച്ച് ജോലി ചെയ്യുന്ന, ബഹുഭൂരിപക്ഷവും സ്ത്രീകളടങ്ങുന്ന ഈ തൊഴിലാളി വിഭാഗങ്ങളില്‍ ഭൂരിഭാഗവും അസംഘടിതരാണ് എന്നതിനാല്‍ അവരുടെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി പ്രത്യേകമായി എന്തെങ്കിലും ശബ്ദം എവിടെയും കേള്‍ക്കാന്‍ സാധിക്കില്ല.

രാജ്യത്ത് ലോക്ഡൗണ്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചതോടെ ജോലിയും കൂലിയും ഇല്ലാതായി ജീവിതം പെരുവഴിയിലായ ഈ സാധാരണ തൊഴിലാളി സ്ത്രീകള്‍ അവരുടെ കുടുംബത്തെ പിന്നീടെങ്ങിനെ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോയി എന്നത് ഭരണാധികാരികളും പൊതു സമൂഹവുമൊന്നും വേണ്ടവിധത്തില്‍ ആലോചിച്ചിട്ടേയില്ല. സര്‍ക്കാര്‍ സംവിധാനങ്ങള്‍ വഴിയുള്ള ഭക്ഷ്യ വസ്തുക്കളുടെ വിതരണവും വിവിധ സംഘടനകളുടെയും മറ്റും ഭക്ഷ്യ കിറ്റുകളുടെ വിതരണവും മാത്രമായിരുന്നു ഈ തൊഴിലാളികുടുംബങ്ങള്‍ക്ക് ഇക്കാലയളവില്‍ ആശ്രയം.

കൊവിഡിനെത്തുടര്‍ന്ന് ജീവന സാദ്ധ്യത നഷ്ടപ്പെട്ട തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് 7500 രൂപ വേതന നഷ്ട പരിഹാരം രാജ്യത്തെ തൊഴിലാളി യൂണിയനുകള്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടുവെങ്കിലും സര്‍ക്കാറുകള്‍ ഇതുവരെ കേട്ട ഭാവം നടിച്ചിട്ടില്ല.

30 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് തന്റെ 21ാമത്തെ വയസ്സില്‍ ഗാര്‍ഹിക തൊഴില്‍ ചെയ്ത് തുടങ്ങിയതാണ് എറണാകുളം വൈപ്പിന്‍ സ്വദേശിനിയായ സുലേഖ ഖാദര്‍. ഭര്‍ത്താവ് രോഗബാധിതനായതോടെ കുടുംബത്തിന്റെ മുഴുവന്‍ ഭാരവും സ്വന്തം ചുമലിലായി. ബാങ്കില്‍ നിന്ന് ലോണെടുത്താണ് വീടുവെച്ചത്. മൂന്ന് പതിറ്റാണ്ടുകാലം നഗരത്തിന്റെ വിവിധയിടങ്ങളിലെ അനേകം വീടുകളില്‍ തുടര്‍ച്ചയായി ജോലി ചെയ്തിട്ടും കടങ്ങളും പ്രാരാബ്ധങ്ങളുമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും സമ്പാദിക്കാന്‍ സുലേഖക്ക് സാധിച്ചിട്ടില്ല. എറണാകുളത്തെ മഞ്ഞുമ്മലില്‍ ഒരു ഡോക്ടറുടെ വീട്ടില്‍ ജോലിക്ക് നില്‍ക്കുകയായിരുന്നു അവസാന കാലത്ത്. കൊവിഡ് വ്യാപനത്തെത്തുടര്‍ന്ന് ജോലിയില്ലാതായി. പിന്നെ വരുമാനമൊന്നുമില്ലാതെ വീട്ടില്‍ തന്നെയായി. ഇതിനിടയില്‍ വീട്ടിലെ മുഴുവനാളുകള്‍ക്കും കൊവിഡ് കൂടി വന്നതോടെ ചിലവുകളെ നേരിടാനാവാതെ അക്ഷരാര്‍ത്ഥത്തില്‍ പ്രയാസത്തിലായി. പട്ടിണി കൂടാതെ ജിവിക്കുന്നതിനായി മറ്റുള്ളവരെ ആശ്രയിക്കേണ്ട സ്ഥിതിയിലാണ് സുലേഖയും കുടുംബവും.

”ആദ്യത്തെ ലോക്ഡൗണ്‍ അവസാനിച്ചപ്പോള്‍ വീണ്ടും ജോലി തേടി ഞാന്‍ മുമ്പ് ജോലി ചെയ്തിരുന്ന വീടുകളില്‍ ചെന്നിരുന്നു. എന്നാല്‍ കൊവിഡിനെ പേടിച്ച് വീട്ടുജോലിക്കാരെ ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുകയാണ് പല വീട്ടുകാരും. വലിയ വീടുകളിലൊക്കെ ആ വീട്ടില്‍ മാത്രം താമസിച്ച് മറ്റെവിടെയും പോകാതെ നില്‍ക്കുന്ന ആളുകളെ മാത്രമാണ് ജോലിക്ക് നിര്‍ത്തുന്നത്. ദിവസവും വീട്ടില്‍ പോയി വരുന്ന നമ്മളില്‍ നിന്ന് അസുഖം പകരുമോയെന്ന ഭയമാണ് പല വീട്ടുകാര്‍ക്കും. ഇത് എന്റെ മാത്രം സ്ഥിതിയല്ല. എനിക്കറിയുന്ന, നേരത്തെ വീട്ടുജോലി ചെയ്തിരുന്ന അനേകം പേരുടെ ഇപ്പോഴത്തെ സ്ഥിതി ഇങ്ങനെയാണ്. പലരും ജോലി തേടി അലയുന്ന സ്ഥിതിയിലാണ്. ലോണ്‍ തിരിച്ചടവ് മുടങ്ങി ജപ്തി പേടിച്ച് കഴിയുന്ന അനേകം പേരുണ്ട്. എന്റെയും സ്ഥിതി അങ്ങനെ തന്നെയാണ് ബാങ്കുകാര്‍ വിളിക്കുമ്പോള്‍ എന്തുചെയ്യണമെന്നറിയില്ല.” – സുലേഖ പറയുന്നു.

കൊവിഡ് വ്യാപനത്തെത്തുടര്‍ന്ന് വ്യാപാരരംഗമടക്കമുള്ള സാമ്പത്തിക മേഖലകളെല്ലാം താറുമാറായപ്പോള്‍ ശരാശരി നിലയിലുള്ള കുടുംബങ്ങളെല്ലാം കടുത്ത പ്രതിസന്ധികളിലേക്കെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ചിലവുകള്‍ നിയന്ത്രിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയതോടെ പല മധ്യവര്‍ഗവീട്ടുകാരും ജോലിക്കാരെ ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുകയാണ്. ഈ സാഹചര്യവും ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളുടെ പ്രതിസന്ധികളെ വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.

മോശപ്പെട്ട ജീവിത സാഹചര്യങ്ങളില്‍ ഉള്ളവരാണ് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലിന് പോകുന്നത്. വീടുകളുടെ പരിമിതി കാരണം കുടുംബത്തില്‍ ഒരാള്‍ക്ക് രോഗം വന്നാല്‍ അവര്‍ക്ക് മാറി താമസിക്കാനോ സാമൂഹിക അകലം പാലിക്കാനോ ഉള്ള സാഹചര്യമില്ല. അതുകൊണ്ട് തന്നെ മറ്റുള്ളവരിലേക്കുള്ള രോഗ വ്യാപനം അതിവേഗത്തിലാണ്. ഈ തൊഴില്‍മേഖലയിലുള്ളവരില്‍ കൊവിഡ് കേസുകളും മരണവും കൂടുതലാണ്. അതിനനുസരിച്ചുള്ള പരിഗണനനയോ പരിരക്ഷയോ ലഭിച്ചിട്ടില്ലെന്ന് അവര്‍ കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു.

‘നേരത്തെ ഞാന്‍ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന വീട്ടുകാരില്‍ പലരും ഇപ്പോള്‍ ജോലിക്കാരെ ഒഴിവാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ലോക്ഡൗണിനെത്തുടര്‍ന്ന് കടകളും ഷോപ്പിങ് മാളുകളുമൊക്കെ കാലങ്ങളോളം അടഞ്ഞുകിടന്നതോടെ വ്യാപാരികളുടെയും ചെറുകിട ബിസിനസ്സുകാരുടെയുമൊക്കെ വീടുകളില്‍ നിന്ന് ചെലവ് ചുരുക്കലിന്റെ ഭാഗമായി വീട്ടുജോലിക്കാരെ ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുകയാണ്. വര്‍ഷങ്ങളോളം ഒരേ വീട്ടില്‍ ജോലി ചെയ്തിരുന്നവരാണ് ഒരൊറ്റ ദിവസം കൊണ്ട് ജോലി ഇല്ലാത്തവരായി മാറുന്നത്. മറ്റേതെങ്കിലും തൊഴില്‍മേഖലകളിലാണെങ്കില്‍ ഇങ്ങനെ ജോലിക്കാരെ പിരിച്ചുവിടുമ്പോള്‍ അവര്‍ക്ക് നഷ്ടപരിഹാരവും സാമ്പത്തിക സഹായങ്ങളുമൊക്കെ കൊടുക്കണമല്ലോ. ഞങ്ങളുടെ കാര്യത്തില്‍ അങ്ങനെയൊന്നുമില്ല. ജോലിക്കോ കൂലിക്കോ ഒന്നും യാതൊരു സുരക്ഷയുമില്ലാത്തതിനാല്‍ ആരെയും എപ്പോള്‍ വേണമെങ്കിലും പറഞ്ഞുവിടാം എന്ന സ്ഥിതിയാണ്.” സുലേഖ കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.

11 വര്‍ഷമായി ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്ന വീട്ടില്‍ നിന്ന് ലോക്ക്ഡൗണിനു മുമ്പ് ഇറങ്ങേണ്ടി വന്ന എറണാകുളം സ്വദേശിനി സുഹറയുടെ അനുഭവവും സമാനതകള്‍ നിറഞ്ഞതാണ്. ആഴ്ചകളോളം ജോലിയെടുക്കാനാവാതെ മാറി നിന്നപ്പോള്‍ കൈയ്യില്‍ പണം ഉണ്ടോ എന്നോ എങ്ങനെ ജീവിക്കുന്നുവെന്നോ തൊഴില്‍ ചെയ്തിരുന്ന വീട്ടുകാര്‍ അന്വേഷിച്ചില്ല.

വീണ്ടും ആ വീട്ടില്‍ തന്നെ ലോക്ക്ഡൗണ്‍ പിന്‍വലിച്ച ശേഷം പോകേണ്ട ഗതികേടായിരുന്നു. ഏതാനും മാസങ്ങള്‍ കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ രണ്ടാം തരംഗത്തിന്റെ വരവ്. വീട്ടില്‍ സുഹറ ഉള്‍പ്പെടെ എല്ലാവരും കോവിഡ് ബാധിതരായി. സര്‍ക്കാരും മറ്റ് വ്യക്തികളും നല്കുന്ന ഭക്ഷ്യ കിറ്റുകള്‍ മാത്രമായി ആശ്രയം. ദാരിദ്യം എന്താണ് എന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞ നാളുകളായിരുന്നു അത് എന്നാണ് സുഹറ പറയുന്നത്. തൊഴിലുടമ ഇത്തവണയും ഒരു തരത്തിലുള്ള വേതന പിന്തുണയും നല്കിയില്ല.

മറ്റുള്ളവരുടെ വീട് തൊഴിലിടമാകുമ്പോള്‍

‘മറ്റുള്ളവരുടെ വീട്’ എന്ന സ്വകാര്യയിടം തൊഴിലിടമായി മാറുന്നതാണ് ഇന്ത്യയിലെ ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍ നേരിടേണ്ടി വരുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന കാരണങ്ങളിലൊന്ന്. ഇന്ത്യന്‍ തൊഴില്‍ നിയമങ്ങളില്‍ ‘വീട്’ ഇന്നും തൊഴിലിടത്തിന്റെ ഭാഗമായിട്ടില്ല. അങ്ങനെ ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെ ആദ്യമായി ഉള്‍പ്പെടുത്തിയ അസംഘടിത മേഖല സാമൂഹ്യ സുരക്ഷിതത്വ നിയമം, 2008 പുതിയ തൊഴില്‍ നിയമ പരിഷ്‌ക്കാരങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ഇപ്പോള്‍ റദ്ദുചെയ്യപ്പെട്ടിരിക്കുകയുമാണ്. പകരം വന്ന സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ കോഡില്‍ നിന്നും ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലിനെ പുറത്താക്കിയിട്ടുമുണ്ട്.

2011 ജൂണ്‍ 16നാണ് അന്താരാഷ്ട്ര തൊഴില്‍ സംഘടന ‘ഗാര്‍ഹിക തൊഴില്‍ അന്തസ്സുള്ള തൊഴില്‍’ എന്ന കണ്‍വന്‍ഷന്‍ 189 പാസ്സാക്കിയത്. പത്ത് വര്‍ഷത്തിലേറെ ലോകമാകമാനമുളള ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍ തങ്ങളുടെ സംഘടനകളില്‍ കൂടി നടത്തിയ ശക്തമായ പോരാട്ടത്തിന്റെയും പ്രചരണങ്ങളുടെയും സമ്മര്‍ദങ്ങളുടേയും ഫലമായാണ് അന്തരാഷ്ട്ര തൊഴില്‍ ചരിത്രത്തില്‍ ഗാര്‍ഹിക തൊഴില്‍ അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നത്. അന്താരാഷ്ട്ര തൊഴില്‍ കോണ്‍ഫറന്‍സില്‍ രണ്ട് വര്‍ഷം തുടര്‍ച്ചയായി നടന്ന ചര്‍ച്ചകളുടെ ഫലമായാണ് ഇ189 എന്ന കണ്‍വന്‍ഷന്‍ യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാവുന്നത്.

ആദ്യ വര്‍ഷം ഇന്ത്യയുള്‍പ്പെടെയുള്ള പല രാജ്യങ്ങളും ഈ കണ്‍വന്‍ഷനോട് യോജിച്ചിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളി സംഘടനകള്‍ നടത്തിയ നിരന്തര സമ്മര്‍ദ്ദത്തിന്റെ ഫലമായാണ് രണ്ടാം വര്‍ഷത്തില്‍ ഈ കണ്‍വന്‍ഷനെ അനുകൂലിച്ചു കൊണ്ട് വോട്ട് ചെയ്യുന്നതിന് ഭൂരിപക്ഷം രാജ്യങ്ങളും തയ്യാറായത്.

ഇപ്പോള്‍ ഈ കണ്‍വന്‍ഷന്‍ പാസ്സാക്കപ്പെട്ടിട്ട് 10 വര്‍ഷം തികഞ്ഞിരിക്കുകയാണ്. 2012 – 2021 കാലഘട്ടത്തില്‍ 31 രാജ്യങ്ങള്‍ ഈ കണ്‍വന്‍ഷന്‍ സാധൂകരിച്ചു. 2009 മുതല്‍ ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളി നയ നിര്‍മ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ദേശീയ ടാസ്‌ക്ക് ഫോഴ്സ് രൂപീകരിച്ചു പ്രവര്‍ത്തനം ആരംഭിച്ച ഇന്ത്യയില്‍ നയത്തിന്റെ പല കരടു പതിപ്പുകളും പുറത്ത് വന്നുവെങ്കിലും കാബിനറ്റില്‍ അന്തിമ തീരുമാനമെടുക്കാതെ മാറ്റി വയ്ക്കപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ്.

ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെ പരിഗണിക്കാത്ത രാഷ്ട്രീയക്കാര്‍

ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ തൊഴില്‍ശക്തികളിലൊന്നാണ് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെങ്കിലും നിയമപരമായ പരിരക്ഷയോ സാമൂഹിക സുരക്ഷയോ ഇല്ലാത്ത ഒരു തൊഴില്‍ മേഖലയാണത്. തൊഴിലിടങ്ങള്‍ എന്നത് ഓരോരുത്തരുടെയും വീടുകളായതിനാലും തൊഴിലാളികള്‍ സംയുക്തമായി ഒത്തുചേരുന്ന സാഹചര്യങ്ങളില്ലാത്തതിനാലും ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിക്കുക എന്നത് ഏറെ ശ്രമകരമായ ഒന്നാണ്.

ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെ ഒരു വോട്ട്ബാങ്കായി മുഖ്യധാരാ രാഷ്ട്രീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങള്‍ കണക്കാക്കാത്തതുകൊണ്ട് കൂടിയാകാം ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനായി മുഖ്യധാരാ രാഷ്ട്രീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങളൊന്നും തന്നെ ഇതുവരെ കാര്യമായ ശ്രമങ്ങളൊന്നും നടത്തിയിട്ടില്ല. അസംഘടിത മേഖലയിലെ സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളുടെ ക്ഷേമത്തിന് വേണ്ടി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന സേവ(സെല്‍ഫ് എംപ്ലോയിഡ് വിമന്‍സ് അസോസിയേഷന്‍) പോലുള്ള ചുരുക്കം സംഘടനകള്‍ മാത്രമാണ് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് വേണ്ടി എന്തെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള ഇടപെടലുകള്‍ നടത്തിയിട്ടുള്ളത്.

അസംഘടിത മേഖലയില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്ന സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളോട് നമ്മുടെ ഭരണകൂടങ്ങള്‍ കാണിക്കുന്ന വിവേചനമാണ് ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികളുടെ മോശം സാഹചര്യങ്ങള്‍ക്ക് കാരണമെന്നാണ് സേവ കേരളയുടെ സെക്രട്ടറിയായ സോണിയ ജോര്‍ജ് പറയുന്നത്.

‘ഇന്ത്യയുടെ തൊഴില്‍ സേനയിലെ നിര്‍ണ്ണായക വിഭാഗമായ ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍ എല്ലാത്തരത്തിലും അവഗണിക്കപ്പടുന്ന സ്ഥിതി വിശേഷമാണ് നാം കാണുന്നത്. തൊഴില്‍ നിയമത്തില്‍ നിന്ന് പിന്തള്ളപ്പെടുന്നതോടൊപ്പം സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങളില്‍ ഇവരെ ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ക്രിയാത്മകമായ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍ ഒന്നും ഉണ്ടാവുന്നില്ല. സംഘടിത മേഖലയുടെ സംരക്ഷണം കടം വാങ്ങിയും മറ്റു മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളില്‍ കൂടിയും സര്‍ക്കാര്‍ ഏറ്റെടുക്കുന്നു. എന്നാല്‍ എല്ലാ തരത്തിലും അതിജീവന സാദ്ധ്യതകള്‍ നഷ്ടപ്പെട്ട അസംഘടിത മേഖലയ്ക്ക് നിലനില്ക്കുന്നതിനുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളൊന്നും സര്‍ക്കാരുകള്‍ പ്രഖ്യാപിക്കുന്നില്ല. തൊഴില്‍ ദാതാക്കളുടെ ഉത്തരവാദിത്വങ്ങള്‍ എങ്ങും പ്രതിപാദിക്കപ്പെടുന്നില്ല.

ഒന്നാം തരംഗ കോവിഡ് പ്രതിസന്ധിയുടെ ഭാഗമായി തൊഴില്‍ നഷ്ടപരിഹാരമായി ദേശീയ ഡിസാസ്റ്റര്‍ മാനേജ്മെന്റ് നിയമമനുസരിച്ച് 7500 രൂപ വീതം നല്കണമെന്ന് ദേശീയ തൊഴിലാളി യൂണിയനുകള്‍ എല്ലാം പ്രധാനമന്ത്രിക്ക് നിവേദനം അയച്ചിട്ടും യാതൊരു പ്രതികരണവും ഇല്ല. രണ്ടാം തരംഗ പ്രതിസന്ധി ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളി മേഖലയില്‍ അതിരൂക്ഷമാണ്. തൊഴില്‍ പൂര്‍ണ്ണമായി നഷ്ടപ്പെടുന്ന അവസ്ഥയാണ് യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ സംഭവിച്ചത്. ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് പാസ്സെടുത്ത് പോകാന്‍ അനുവാദം ഉണ്ട് എന്ന് പറഞ്ഞിരുന്നു എങ്കിലും പൊതുഗതാഗത ലഭ്യതയില്ലാതിരുന്നതിനാലും രോഗവ്യാപനത്തിന്റെ വര്‍ദ്ധനവും കാരണം ഭൂരിഭാഗം തൊഴിലാളികള്‍ക്കും തൊഴില്‍ അനുകൂല സാഹചര്യങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിട്ടില്ല’. സോണിയ ജോര്‍ജ് വിശദീകരിച്ചു.

ജീവിതത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും മറ്റുള്ളവരുടെ വീടുകളില്‍ വിയര്‍പ്പൊഴുക്കിയിട്ടും രോഗങ്ങളും കടബാധ്യതകളുമല്ലാതെ മറ്റൊന്നും സമ്പാദിക്കാന്‍ സാധിച്ചിട്ടില്ലാത്ത സാധാരണക്കാരായ പതിനായിരക്കണക്കിന് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികളാണ് കേരളത്തിലങ്ങോളമിങ്ങോളം ഇന്ന് ജീവിതം വഴിമുട്ടി നില്‍ക്കുന്നത്. കൊവിഡ് മൂലം വഴിമുട്ടിയ അസംഘടിത തൊഴിലാളികള്‍ക്കായി സര്‍ക്കാര്‍ ഏതെങ്കിലും വിധത്തിലുള്ള പാക്കേജുകള്‍ നടപ്പാക്കണമെന്നാണ് സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ഒന്നടങ്കം പറയാനുള്ളത്.

കൊവിഡ് കാലവും ശുചീകരണ തൊഴിലാളികളും

കോഴിക്കോട് കോര്‍പറേഷന് കീഴിലെ ഹരിത കര്‍മസേനയില്‍ ശുചീകരണ തൊഴിലാളിയായ വനജയുടെ ഒരു ദിവസം ആരംഭിക്കുന്നത് പുലര്‍ച്ചെ നാല് മണിക്കാണ്. ഭര്‍ത്താവും മക്കളുമടങ്ങുന്ന കുടുംബാംഗങ്ങള്‍ക്ക് രാവിലെയും ഉച്ചയ്ക്കുമായി കഴിക്കാനുള്ള മുഴുവന്‍ ഭക്ഷണവും തയ്യാറാക്കി മേശപ്പുറത്ത് വെച്ചതിന് ശേഷം 8 കിലോമീറ്ററിനപ്പുറത്തുള്ള നഗരമധ്യത്തിലെ ജോലി സ്ഥലത്ത് ബസ് മാര്‍ഗമെത്തണം. 6.30 ന് ജോലിയാരംഭിക്കും. യൂണിറ്റിലെ അംഗങ്ങളോടൊപ്പം തങ്ങളുടെ പ്രദേശ പരിധിയിലുള്ള വീടുകളിലെല്ലാം ചെന്ന് ജൈവ മാലിന്യങ്ങളും പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യങ്ങളുമെല്ലാം തരംതിരിച്ച് ശേഖരിക്കണം. ശേഷം മാലിന്യങ്ങള്‍ കോര്‍പറേഷന്റെ മാലിന്യ സംഭരണ വാഹനത്തില്‍ സംസ്‌കരണശാലയിലെത്തിച്ചാലാണ് ജോലി അവസാനിക്കുക.

ഉച്ചയ്ക്ക് രണ്ട് മണിയോടെ തിരികെ വീട്ടിലേക്ക്. ശേഷം രാത്രി വൈകുന്നത് വരെ വീട്ടുജോലികളിലാണ്. ലോക്ഡൗണില്‍ കടകള്‍ അടഞ്ഞതോടെ ജോലി നഷ്ടപ്പെട്ട, സെയില്‍സ്മാന്‍ ആയിരുന്ന ഭര്‍ത്താവ് മുഴുവന്‍ സമയവും വീട്ടില്‍ തന്നെയാണ്. സ്‌കൂളില്‍ പഠിക്കുന്ന രണ്ട് കുട്ടികളുമുണ്ട്. ഇവരുടെ വസ്ത്രങ്ങള്‍ അലക്കണം, വീട് വൃത്തിയാക്കണം, ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കണം, ഭര്‍ത്താവിനും കുട്ടികള്‍ക്കും വേണ്ട മറ്റ് കാര്യങ്ങളെല്ലാം നോക്കണം. ജോലി കഴിഞ്ഞ് തിരിച്ചെത്താന്‍ വൈകുന്നുവെന്ന് പറഞ്ഞ് ഭര്‍ത്താവില്‍ നിന്നുള്ള പീഡനങ്ങളും ശകാരങ്ങളും വേറെയും. രാത്രി ഏറെ വൈകി മാത്രമേ കിടക്കാന്‍ സാധിക്കൂ.

ഭര്‍ത്താവിന്റെ ജോലി നഷ്ടമായതോടെ വനജയുടെ വരുമാനം കൊണ്ട് മാത്രമാണ് കുടുംബം മുന്നോട്ടുപോകുന്നത്. പ്രതിമാസം ലഭിക്കുന്ന പതിനായിരം രൂപയുടെ പകുതി വീട്ടുവാടകയായി നല്‍കണം. ബാക്കി വരുന്ന തുക കൊണ്ടാണ് നാല് പേരടങ്ങുന്ന കുടുബം ജീവിക്കുന്നത്. മറ്റൊരു ഗതിയുമില്ലാത്തതിനാലാണ് ഈ മഹാമാരിക്കാലത്തും അപകടം പിടിച്ച ഈ ജോലിക്ക് പോകുന്നത് എന്നാണ് വനജ പറയുന്നത്.

കോഴിക്കോട് നഗരത്തിലെ മാത്രമല്ല, കേരളത്തിലെ മുഴുവന്‍ ശുചീകരണത്തൊഴിലാളികളുടെയും ജീവിതം സമാനമായ ദുരിതങ്ങള്‍ നിറഞ്ഞതാണ്. ജീവിക്കാന്‍ മറ്റൊരു വഴിയുമില്ലാത്തതിനാല്‍ മാലിന്യങ്ങള്‍ പേറാന്‍ വിധിക്കപ്പെട്ടവര്‍. ‘പെറുക്കികളെ’ന്ന പൊതുസമൂഹത്തിന്റെ അവഹേളന വിളികള്‍ സഹിച്ച്, മാലിന്യ ജീവിതം സമ്മാനിക്കുന്ന രോഗങ്ങളോട് ചെറുത്തുനിന്ന്, പ്രതിമാസം ലഭിക്കുന്ന തുച്ഛ ശമ്പളത്തില്‍ കുടുബം പോറ്റാനായി പെടാപ്പാട് പെടുന്നവര്‍.

വര്‍ഷങ്ങളോളം ജോലി ചെയ്തിട്ടും സമൂഹത്തിന്റെ അവഗണനയും പ്രാരാബ്ദങ്ങളും രോഗപീഢകളും മാത്രം ബാക്കിയായതിന്റെ കഥകളാണ് മിക്കവര്‍ക്കും പറയാനുള്ളത്. മഹാമാരിക്കാലത്ത് അങ്ങേയറ്റം അപകടകരമായ രീതിയില്‍ ജോലി ചെയ്യുമ്പോഴും സര്‍ക്കാര്‍ സംവിധാനങ്ങളില്‍ നിന്ന് യാതൊരുവിധ പരിഗണനയും തങ്ങള്‍ക്ക് ലഭിക്കുന്നില്ലെന്നാണ് ശുചീകരണ തൊഴിലാളികള്‍ ഒന്നടങ്കം കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നത്.

24ാമത്തെ വയസ്സിലാണ് കോഴിക്കോട് കാളൂര്‍ റോഡിലെ മിനി ശുചീകരണത്തൊഴിലിലെത്തുന്നത്. 15 വര്‍ഷത്തോളം ഒരേ തൊഴില്‍ ചെയ്തു. 2014 ല്‍ ചില ആരോഗ്യ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ അനുഭവപ്പെട്ടതിനെത്തുടര്‍ന്ന് വൈദ്യപരിശോധന നടത്തിയപ്പോഴാണ് വയറ്റില്‍ ക്യാന്‍സര്‍ ആണെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്നത്. തിരുവനന്തപുരത്തെ റീജിയണല്‍ ക്യാന്‍സര്‍ സെന്ററില്‍ ചികിത്സ തേടി. ജോലി മുടങ്ങിയതോടെ മിനിയുടെ വരുമാനം മുഴുവന്‍ നിലച്ചു. വീട്ടിലെ ചിലവുകളും ചികിത്സയുമൊന്നും മുന്നോട്ടുപോകാത്ത സ്ഥിതിയിലായി. കോര്‍പ്പറേഷനില്‍ നിന്നോ അധികൃതരുടെ ഭാഗത്ത് നിന്നോ യാതൊരു സഹായവും ലഭിച്ചില്ല. അസംഘടിത മേഖലയിലെ തൊഴിലാളി ആയതിനാല്‍ ഏതെങ്കിലും വിധത്തിലുള്ള ആരോഗ്യ ഇന്‍ഷുറന്‍സോ മറ്റ് ആനുകൂല്യങ്ങളോ ഒന്നുമുണ്ടായിരുന്നില്ല. അന്ന് കൂടെ ജോലി ചെയ്തിരുന്ന മറ്റ് തൊഴിലാളികള്‍ ഓരോരുത്തരും ചെറിയ തുകകള്‍ നല്‍കി സഹായിച്ചതുകൊണ്ട് മാത്രമാണ് താനും കുടുംബവും ഇന്ന് ജീവിച്ചിരിക്കുന്നത് എന്നാണ് മിനി പറയുന്നത്.

‘വര്‍ഷങ്ങളോളം ഞാന്‍ ഈ നഗരത്തിലെ വന്‍കിട ഫ്‌ളാറ്റുകളില്‍ നിന്നും ഹോട്ടലുകളില്‍ നിന്നും വീടുകളില്‍ നിന്നുമെല്ലാം മാലിന്യങ്ങള്‍ ശേഖരിച്ചുകൊണ്ടുപോയി. രണ്ടും മൂന്നും ദിവസങ്ങള്‍ പഴക്കമുള്ള പുഴുവരിക്കുന്ന ഭക്ഷ്യ മാലിന്യങ്ങളൊക്കെ സ്ഥിരമായി എടുക്കേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ട്. വീടുകളില്‍ നിന്നെടുക്കുന്ന മാലിന്യങ്ങളില്‍ നാപ്കിനുകളും ഉപയോഗിച്ച കോണ്ടവുമടക്കം പലതരം വസ്തുക്കളുണ്ടാകും. വൃത്തിയില്ലാത്ത പല വസ്തുക്കളും കൈകൊണ്ട് എടുക്കേണ്ടി വരും. പ്ലാസ്റ്റിക്കും മറ്റ് മാലിന്യങ്ങളും ഒരുമിച്ച് കലര്‍ത്തരുതെന്ന് എത്ര പറഞ്ഞാലും പലപ്പോഴും ആളുകള്‍ അത് അനുസരിക്കാറില്ല. എല്ലാം ഞങ്ങള്‍ കൈകൊണ്ട് വേര്‍തിരിച്ചെടുക്കേണ്ടി വരും.

പലപ്പോഴും ഓക്കാനം വരാറുണ്ട്. ചീഞ്ഞളിഞ്ഞ മാലിന്യങ്ങള്‍ക്കൊപ്പം നിന്ന് നിന്ന് പിന്നെ ഭക്ഷണം പോലും കഴിക്കാന്‍ സാധിക്കാത്ത സ്ഥിതിയിലാകാറുണ്ട് ഞങ്ങള്‍. ത്വക്ക് രോഗങ്ങളും മറ്റ് ഇന്‍ഫക്ഷനുമടക്കം പല തരം അസുഖങ്ങള്‍ വരും. ചിലപ്പോഴൊക്കെ വിട്ടുമാറാത്ത പനിയും മറ്റും. എന്നാലും എല്ലാം സഹിച്ച് ഞങ്ങള്‍ വീണ്ടും ജോലിക്ക് പോകും. ഞങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്നത് കേവലം ജോലി മാത്രമല്ലല്ലോ, അതൊരു സേവനം കൂടിയല്ലേ. ഒരു ദിവസം ഞങ്ങള്‍ വരാതിരുന്നാല്‍ എല്ലായിടത്തും മാലിന്യങ്ങള്‍ നിറയും. വര്‍ഷങ്ങളോളമുള്ള ഞങ്ങളുടെ വിയര്‍പ്പ് കൂടിയാണ് ഈ നഗരത്തിന് ഇന്നീ കാണുന്ന വികസനവും വലിപ്പവുമൊക്കെ. ഇത്രയധികം ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ സഹിച്ച് ഈ ജോലി ചെയ്തിട്ടും ഒടുവില്‍ ഒരു അസുഖം വന്ന് കിടപ്പിലായാല്‍ ജീവിതം അവിടെ തീര്‍ന്നു. അതാണ് ഞങ്ങളുടെ സ്ഥിതി. എന്റെ അനുഭവം കൂടിയാണത്. എനിക്ക് ക്യാന്‍സര്‍ വന്നപ്പോള്‍ കൂടെ ജോലി ചെയ്തവരല്ലാതെ മറ്റാരുമുണ്ടായിരുന്നില്ല”, മിനി പറയുന്നു.

കേരളത്തിലെ മാലിന്യ സംസ്‌കരണം

കേരളത്തിലെ മാലിന്യ ശേഖരണവും സംസ്‌കരണവും പ്രധാനമായും തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ ചുമതലയാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ കോര്‍പ്പറേഷന്‍, മുന്‍സിപ്പാലിറ്റി, ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത് എന്നീ തലങ്ങളിലാണ് മാലിന്യ ശേഖരണ സംസ്‌കരണ സംവിധാനങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. കേരളത്തില്‍ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്ന മാലിന്യത്തിന്റെ 50 ശതമാനത്തിലധികവും വീടുകളില്‍ നിന്നാണ്. മാലിന്യങ്ങളെ ജൈവമാലിന്യങ്ങളായും അജൈവ മാലിന്യങ്ങളായും വേര്‍തിരിച്ച് സംസ്‌കരിക്കുന്ന രീതിയാണ് പിന്തുടരുന്നത്.

ഹരിത കേരള മിഷന്‍, ശുചിത്വ മിഷന്‍, കുടുംബശ്രീ, തൊഴിലുറപ്പ് മിഷന്‍, ഗ്രീന്‍ കേരള കമ്പനി എന്നിവരുടെ നേതൃത്വത്തിലാണ് ഈ പ്രക്രിയകള്‍ നടക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ കേരളത്തിലെ മാലിന്യ ശുചീകരണ തൊഴിലാളികളായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത് ബഹുഭൂരിപക്ഷവും സ്ത്രീകളാണ്.
കുടുംബശ്രീ അംഗങ്ങളായ സ്ത്രീകളാണ് ഇതില്‍ 80 ശതമാനവും. തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പിന്തുണയോടെ കുടുംബശ്രീ മിഷന്‍ ഹരിതകര്‍മ സേനകള്‍ രൂപീകരിക്കുകയും അതുവഴി തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് പരിശീലനം നല്‍കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും ശാസ്ത്രീയമല്ലാത്ത രീതിയിലുള്ള മാലിന്യ ശേഖരണവും, തരംതിരിക്കലും സംസ്‌കരണവും തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ഏറെ ശാരീരിക ബുദ്ധിമുട്ടുകളുണ്ടാക്കുന്നതായാണ് പഠനങ്ങളും സര്‍വേകളും പറയുന്നത്. കുടുബശ്രീ അംഗങ്ങളായ 27000 ലധികം ഹരിതകര്‍മ സേനാംഗങ്ങള്‍ ഇന്ന് കേരളത്തിലുണ്ട്.

മാലിന്യങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കുന്ന വീടുകളില്‍ നിന്നും സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ നിന്നും ഹരിത കര്‍മ സേനയുടെ ഓരോ യൂണിറ്റുകളും പ്രതിമാസം വാങ്ങുന്ന തുക യൂണിറ്റ് അംഗങ്ങള്‍ തുല്യമായി വിഹിതം വെക്കുന്ന രീതിയാണുള്ളത്. ഇതില്‍ നിന്ന് മാസത്തില്‍ 4000 മുതല്‍ 6000 വരെ തുക മാത്രമാണ് തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ലഭിക്കുക. കൂടാതെ ശേഖരിക്കുന്ന പ്ലാസ്റ്റിക്കുകള്‍ റീസൈക്ലിംഗ് യൂണിറ്റുകളിലെത്തിക്കുന്നത് വഴി ലഭിക്കുന്ന വരുമാനം കൂടി ഉള്ളതുകൊണ്ട് തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് മാസത്തില്‍ ശരാശരി 10000 രൂപ വരെ ലഭിക്കുന്നുണ്ട്.

മുന്‍കാലങ്ങളിലൊക്കെ പുരുഷന്‍മാരായിരുന്നു നഗരസഭയിലെ ശുചീകരണ തൊഴിലാളികള്‍. അന്ന് മാലിന്യങ്ങള്‍ നീക്കാനായി തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പ്രത്യേക വാഹനങ്ങളും ഉണ്ടായിരുന്നു. റോഡരികുകളില്‍ നിന്നും കവലകളില്‍ നിന്നും കടകളില്‍ നിന്നുമെല്ലാം മാലിന്യങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കുകയായിരുന്നു അവര്‍ കൂടുതലും ചെയ്തിരുന്നത്. ജൈവ അജൈവ മാലിന്യങ്ങള്‍ വീടുകളില്‍ കുന്നുകൂടുന്നത് അന്ന് നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിച്ചിരുന്നു. അങ്ങനെയാണ് വിവിധ മിഷനുകള്‍ക്ക് കീഴില്‍ ശുചീകരണ ദൗത്യസംഘങ്ങള്‍ രൂപീകരിക്കപ്പെടുന്നത്. ഹരിത കര്‍മസേനയുടെ രൂപീകരമാണ് ഇതില്‍ നിര്‍ണായകമായത്.

വീടുകളിലേയും ഫ്‌ളാറ്റുകളിലേയും മറ്റ് സ്ഥാപനങ്ങളിലേയും പ്ലാസ്റ്റിക് മാലിന്യങ്ങള്‍ ആഴ്ചയില്‍ ഒരു ദിവസവും ഖരമാലിന്യങ്ങള്‍ ഒന്നിടവിട്ട ദിവസങ്ങളിലും ശേഖരിക്കുന്ന രീതിയാണ് പലയിടങ്ങളിലും ഹരിതകര്‍മസേനയുടേത്. എന്നാല്‍ പ്ലാസ്റ്റിക്കിനൊപ്പം ജൈവമാലിന്യങ്ങളും വീടുകളില്‍ നിന്നും ഫ്‌ളാറ്റുകളില്‍ നിന്നും നീക്കേണ്ടത് അനിവാര്യമായി വന്നു. ആ ഘട്ടത്തിലാണ് നഗരസഭകളും കുടുംബശ്രീ-ഹരിതസേനാംഗങ്ങളും ചേര്‍ന്ന് ജൈവ-അജൈവ മാലിന്യങ്ങള്‍ വീടുകളില്‍ വന്ന് ശേഖരിക്കാന്‍ തീരുമാനിക്കുന്നത്. അതുപ്രകാരമാണ് ഓട്ടോ പിക്കപ്പുകളിലായി രാവിലെ ഏഴുമുതല്‍ വീടുകളിലും ഫ്‌ളാറ്റുകളിലും എത്തി മാലിന്യം ശേഖരിക്കാന്‍ തുടങ്ങിയത്.

താരതമ്യേന സാമ്പത്തിക ഭദ്രത തീരെ കുറഞ്ഞ, സമൂഹത്തിന്റെ താഴെത്തട്ടില്‍ നിന്നുള്ളവരാണ് മാലിന്യ നിര്‍മാര്‍ജന തൊഴിലിലേക്ക് എത്തുന്നത് എന്നാണ് 20 വര്‍ഷമായി കുടുംബശ്രീ ഉള്‍പ്പെടെയുള്ള വിവിധ ജെന്‍ഡര്‍ വികസന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് നേതൃത്വം നല്‍കുന്ന സോയ തോമസ് പറയുന്നത്.

”വീട്ടുമാലിന്യം ശേഖരിക്കുക എന്നത് ‘സാമൂഹ്യ പദവി’ പട്ടികയിലുള്ള ജോലി അല്ലെങ്കിലും ലിംഗപദവിയിലൂന്നിയ തൊഴില്‍ വിഭജനത്തിന്റെ ഭാഗമാണീ തൊഴിലും. ഏത് തൊഴില്‍ ചെയ്യാനും തങ്ങള്‍ സന്നദ്ധരാണ് എന്ന സന്ദേശം കൂടിയാണ് ഇത്തരം തൊഴിലെടുക്കുന്നതിലൂടെ ഇവര്‍ മുന്നോട്ട് വയ്ക്കുന്നത്. ഈ മേഖലയില്‍ തൊഴിലെടുക്കുന്ന ഭൂരിപക്ഷം സ്ത്രീകളും സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും ജാതീയവുമായി താഴെ തട്ടിലുള്ളവരുമാണ്. കടുത്ത ദുര്‍ഗന്ധവും വൃത്തിഹീനമായ സാഹചര്യവുമാണ് ഈ സ്ത്രീകള്‍ അഭിമുഖീകരിക്കുന്നത്”, സോയ തോമസ് പറയുന്നു.

കൊവിഡ് വ്യാപനവും ശുചീകരണ തൊഴിലാളികളും

ഒരു പ്രദേശത്തെ എല്ലാ വീടുകളുമായും ബന്ധപ്പെടേണ്ടി വരുന്നു എന്നതും വീടുകളിലുള്ളവര്‍ കഴിച്ച ഭക്ഷണത്തിന്റെയും ഉപയോഗിച്ച വസ്തുക്കളുടെയും അവശിഷ്ടങ്ങളുമായി ഇടപഴകേണ്ടി വരുന്നു എന്നതും കൊവിഡ് കാലത്തെ ശുചീകരണ തൊഴിലിനെ അല്‍പം അപകടമേറിയതാക്കുന്നുണ്ട്. രോഗവ്യാപന സാധ്യത കൂടുതലാണ് എന്നതിനാലാണത്. ഇത്തരം ഘട്ടത്തില്‍ പോലും ശുചീകരണ തൊഴിലാളികളുടെ സുരക്ഷയ്ക്ക് വേണ്ട കാര്യമായ നടപടികള്‍ ഒന്നും സര്‍ക്കാറിന്റെ ഭാഗത്ത് നിന്നുമുണ്ടായിട്ടില്ല എന്നാണ് ശുചീകരണ തൊഴിലാളിയും കുടുംബശ്രീ യൂണിറ്റിന്റെ ഭാരവാഹിയുമായ സാബിദ പറയുന്നത്.

‘സാധാരണ നിലയില്‍ തന്നെ ഞങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്ന ജോലി ഏറെ രോഗവ്യാപന സാധ്യതയുള്ളതും ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നിറഞ്ഞതുമാണ്. അതിനിടയിലാണ് കൊവിഡ് പോലുള്ള മാരകരോഗങ്ങള്‍ കൂടി വരുന്നത്. ഇത്തരം ഘട്ടത്തില്‍ ഞങ്ങളുടെ സുരക്ഷ വര്‍ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഇടപെടലുകള്‍ അധികൃതരുടെ ഭാഗത്ത് നിന്ന് ഉണ്ടാകേണ്ടതാണ്. എന്നാല്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് ചില നിര്‍ദേശങ്ങള്‍ തന്നു എന്നതല്ലാതെ മറ്റൊരു ഇടപെടലും കോര്‍പ്പറേഷന്റയോ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയോ ഭാഗത്ത് നിന്ന് ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ഈ ഘട്ടത്തിലും ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ട മാസ്‌ക്, ഗ്ലൗസ്, സാനിറ്റൈസര്‍, ഹാന്റ് വാഷ് തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഞങ്ങള്‍ തന്നെ കയ്യില്‍ നിന്ന് കാശെടുത്ത് വാങ്ങിക്കുകയാണ് ഉണ്ടായത്. ഏതാനും സ്വകാര്യ വ്യക്തികളും കൂട്ടായ്മകളുമൊക്കെയാണ് ഇടക്കെങ്കിലും ഞങ്ങള്‍ക്ക് മാസ്‌കും സാനിറ്റൈസറും ഒക്കെ നല്‍കി സഹായിച്ചിട്ടുള്ളത്”, സാബിദ പറയുന്നു.

ശുചീകരണത്തൊഴിലാളികളോടുള്ള പൊതുസമൂഹത്തിന്റെ സമീപനമാണ് മറ്റൊരു ഗൗരവമേറിയ പ്രശ്‌നം. സാധാരണ നിലയില്‍ ഒരു വീട്ടിലുള്ളവര്‍ക്ക് കൊവിഡ് ബാധിച്ചാല്‍ അവര്‍ സമീപത്തുള്ളവരെ വിവരമറിയിക്കുകയും അവരുമായി മറ്റുള്ളവര്‍ സമ്പര്‍ക്കം പുലരുന്നത് ഒഴിവാക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യും. എന്നാല്‍ ശുചീകരണ തൊഴിലാളികളോട് രോഗം ബാധിക്കുന്ന വീട്ടുകാര്‍ പലപ്പോഴും ഈ വിവരം പറയുന്നില്ല എന്നതാണ് പ്രശ്‌നം.

‘പല വീട്ടുകാരും അവര്‍ കൊവിഡ് ബാധിതരാകുമ്പോള്‍ ആ വിവരം ഞങ്ങളോട് പറയാറില്ല എന്നത് ഞങ്ങള്‍ക്ക് വളരെ ദുഖമുണ്ടാക്കുന്ന കാര്യമാണ്. പലപ്പോഴും ദിവസങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം മറ്റുവീട്ടുകാര്‍ പറയുമ്പോഴാണ് നേരത്തെ ഞങ്ങള്‍ പോയിക്കൊണ്ടിരുന്ന വീടുകളിലുള്ളവര്‍ കൊവിഡ് ബാധിതരായിരുന്നു എന്ന വിവരം ഞങ്ങള്‍ അറിയാറുള്ളത്. താഴെക്കിടയില്‍ പണിയെടുക്കുന്നവരായതുകൊണ്ട് ഞങ്ങളെയവര്‍ സാധാരണ മനുഷ്യരെ പോലെ കാണുന്നില്ല എന്നതാണ് സങ്കടകരം. ഞങ്ങള്‍ക്ക് രോഗം വരുന്നതൊന്നും അവരുടെ കാര്യമല്ല എന്ന മട്ടാണ് പലപ്പോഴും പല വീട്ടുകാര്‍ക്കും”, ശുചീകരണ തൊഴിലാളിയായ സുശീല പറയുന്നു.

ആദ്യഘട്ടത്തില്‍ ശുചീകരണ തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് ഓരോ വീടുകളിലെയും കൊവിഡ് പോസിറ്റീവ് കേസുകള്‍, ക്വാറന്റൈനില്‍ കഴിയുന്നവരുടെ വിവരങ്ങള്‍ എന്നിവയെല്ലാം പെട്ടന്ന് അറിയാന്‍ കഴിഞ്ഞിരുന്നു. അതനുസരിച്ച് അത്തരം വീടുകളില്‍ നിന്ന് മാലിന്യ ശേഖരണം ഒഴിവാക്കാനും സാധിച്ചിരുന്നു. എന്നാല്‍ പിന്നീട് രോഗവ്യാപനം കൂടിയതോടെ ഏതു വീട്ടിലുള്ളവരാണ് ക്വാറന്റൈനില്‍ എന്നതോ ആര്‍ക്കൊക്കെയാണ് കൊവിഡ് ബാധിക്കുന്നത് എന്നതോ തിരിച്ചറിയാന്‍ സാധിക്കാതെ വന്നു.

70 വയസ്സുള്ള മാങ്കാവ് സ്വദേശിനിയായ ദേവകിയമ്മ വാര്‍ദ്ധക്യ രോഗങ്ങളോട് പൊരുതിയാണ് ഇന്നും തൊഴിലെടുക്കുന്നത്. കാല്‍മുട്ടിന്റെ തേയ്മാനം കാരണം നടക്കാന്‍ പോലും പ്രയാസമുണ്ട്. എന്നിടും ദിവസവും വീടുകള്‍ തോറും കയറിയിറങ്ങി മാലിന്യങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കുകയാണ്. തന്റെ വരുമാനം നിലച്ചാല്‍ കിടപ്പിലായ ഭര്‍ത്താവും താനും വാടക വീട് വിട്ട് തെരുവിലേക്കിറങ്ങേണ്ടി വരുമല്ലോ എന്ന ഭയത്തിലാണ് 70ാമത്തെ വയസ്സിലും ദേവകിയമ്മ.

”എല്ലാ ദുരന്ത കാലത്തും ഞങ്ങള്‍ ജീവന്‍ പണയം വെച്ച് തന്നെ ജോലി ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നിപ്പ, പ്രളയം, കൊവിഡ് അങ്ങനെ എന്തെല്ലാം ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ ഈ നാടിനുണ്ടായി. അന്നൊന്നും ഞങ്ങള്‍ വീടിനകത്തിരുന്നിട്ടില്ല. കഴുത്തറ്റം വെള്ളത്തില്‍ നീന്തിയാണ് പ്രളയകാലത്ത് ഞങ്ങള്‍ നഗരത്തില്‍ ജോലിക്കെത്തിയത്. എന്നിട്ടും അവഗണന മാത്രമാണ് ഞങ്ങള്‍ ഇപ്പോഴും നേരിടുന്നത്. എന്റെ ജീവിതത്തിലെ ഏറിയ പതിറ്റാണ്ടും ഞാന്‍ ജീവിച്ചത് ഈ നഗരത്തിലെ മാലിന്യങ്ങള്‍ക്കിടയിലാണ്. ഈ നഗരത്തിന്റെ വളര്‍ച്ചയ്ക്ക് ഞാന്‍ സാക്ഷിയാണ്. എന്റെ കൂടി വിയര്‍പ്പാണ് ഈ നഗരത്തിന് ഇന്ന് കാണുന്ന സൗന്ദര്യം. എന്നിട്ടും എനിക്ക് സ്വന്തമായി ഒരു പിടി മണ്ണോ സ്വസ്ഥമായി കിടന്നുറങ്ങാന്‍ ഒരു വീടോ ഇല്ല. നാളെ എനിക്ക് ജോലിക്ക് പോകാന്‍ സാധിക്കാതായാല്‍ പിന്നീടെങ്ങനെ ജീവിക്കുമെന്നറിയില്ല. പതിറ്റാണ്ടുകളോളം ഈ നഗരത്തിന്റെ അഴുക്കുകളില്‍ ജോലി ചെയ്തിട്ടും ഒരസുഖം വന്നാല്‍ ഡോക്ടറെ കണ്ട് മരുന്ന് വാങ്ങിക്കാന്‍ പോലും പലപ്പോഴും കയ്യില്‍ പണമുണ്ടാകാറില്ല”, ഇത്രയും പറഞ്ഞവസാനിപ്പിക്കുമ്പോഴേക്കും ദേവകിയമ്മയുടെ കണ്ണുകള്‍ നിറഞ്ഞൊഴുകുന്നുണ്ടായിരുന്നു.

പരിഹാര മാര്‍ഗങ്ങള്‍

അസംഘടിത മേഖലയിലെ സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ സര്‍ക്കാറിന് മുന്നില്‍ വെക്കുന്ന അടിയന്തിര പരിഹാര മാര്‍ഗങ്ങള്‍ ഇവയാണ്.

1) തൊഴില്‍ നഷ്ടപ്പെട്ട അസംഘടിത മേഖല തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് വേതന നഷ്ടപരിഹാരങ്ങള്‍ നല്‍കുക.

2) ഗാര്‍ഹിക തൊഴിലാളികള്‍, മത്സ്യ വിപണ തൊഴിലാളികള്‍, വഴിയോര കച്ചവടക്കാര്‍, കടകളിലെ ജീവനക്കാര്‍, ഭക്ഷണശാലകളില്‍ പണിയെടുക്കുന്നവര്‍ തുടങ്ങിയവരെ വാക്സിന്‍ മുന്‍ഗണനാ ലിസ്റ്റില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തുക.

3) പ്രാദേശിക തലങ്ങളില്‍ തൊഴിലവസരങ്ങള്‍ വികസിപ്പിച്ച് അസംഘടിത മേഖലയുടെ നിലനില്‍പ്പിനായുള്ള ദീര്‍ഘകാല അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള പദ്ധതികള്‍ ആവിഷ്‌കരിക്കുക.

4) കുടുംബശ്രീ, മറ്റു മൈക്രോ ഫൈനാന്‍സ് ലോണുകള്‍ക്ക് മൊററ്റോറിയം ഏര്‍പ്പെടുത്തുന്നതോടൊപ്പം ലോക്ക്ഡൗണ്‍ മാസങ്ങളിലെ പലിശയിളവും നല്‍കുക.

5) അസംഘടിത മേഖല തൊഴിലാളികള്‍ക്കുള്ള സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങള്‍ മെച്ചപ്പെടുത്തുക. മഹാമാരി, പ്രകൃതിക്ഷോഭ ഇന്‍ഷുറന്‍സുകള്‍, വേതന നഷ്ട പരിഹാരം, മറ്റു പിന്തുണ സംവിധാനങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയവ ഉള്‍പ്പെടുത്തി വിപുലീകരിക്കുക.

6) മത്സ്യമേഖലയിലെ സ്ത്രീ തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് മത്സ്യം വിറ്റഴിക്കാനുള്ള പ്രാഥമികാവകാശവും അതിനുള്ള നൂതന സംവിധാനങ്ങളും ഒരുക്കി സജ്ജമാക്കുക. കൊവിഡ് കാലത്ത് വില്‍പനക്കുള്ള സൗകര്യങ്ങള്‍ അനുവദിക്കുക.

7) ഈറ്റ, കൈത്തറി, മണ്‍പാത്ര നിര്‍മ്മാണം തുടങ്ങി പരമ്പരാഗത മേഖലകളില്‍ അസംസ്‌കൃത വസ്തുക്കള്‍ ലഭ്യമാക്കി കൊണ്ട് ഉല്‍പാദനം പുനരാരംഭിക്കുന്നതിനുള്ള അടിയന്തിര നടപടികള്‍ സ്വീകരിക്കുക.

8) ആദിവാസി മേഖലകളില്‍ സ്ഥിരമായ തൊഴിലും വരുമാനവും ഉറപ്പാക്കുന്ന തൊഴില്‍ പദ്ധതികള്‍ ആവിഷ്‌കരിക്കുക.

9) പ്രാദേശിക തലങ്ങളില്‍ ശാരീരിക അകലം പാലിച്ചുകൊണ്ട് ഗ്രാമ പ്രദേശങ്ങളില്‍ മഹാത്മാഗാന്ധി തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയും നഗര പ്രദേശങ്ങളില്‍ അയ്യങ്കാളി തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയും ഉടനടി പുനരാരംഭിക്കുക.

10) പ്രാദേശിക അംഗനവാടികളും വായനശാലകളിലുമൊക്കെ കുട്ടികള്‍ക്ക് ഓണ്‍ലൈന്‍ ട്യൂഷന്‍ പഠന സംവിധാനങ്ങളൊരുക്കുക.

11) കൊവിഡ് മൂലം മാതാപിതാക്കളെ നഷ്ടപ്പെട്ട കുട്ടികള്‍ക്ക് സാമ്പത്തിക സഹായം പ്രഖ്യാപിക്കുമ്പോള്‍ മാതാപിതാക്കളില്‍ ഒരാളെയെങ്കിലും നഷ്ടപ്പെട്ട കുട്ടികളെ കൂടി ഉള്‍പ്പെടുത്തുക.

(പേരുകളില്‍ ചിലത്‌ യഥാര്‍ത്ഥമല്ല)

ലാഡ്‌ലി മീഡിയ ഫെലോഷിപ്പിന്റെ ഭാഗമായി തയ്യാറാക്കിയ റിപ്പോര്‍ട്ട്‌

ഡൂള്‍ന്യൂസിന്റെ സ്വതന്ത്ര മാധ്യമപ്രവര്‍ത്തനത്തെ സാമ്പത്തികമായി സഹായിക്കാന്‍ ഇവിടെ ക്ലിക്ക് ചെയ്യൂ 

ഡൂള്‍ന്യൂസിനെ ടെലഗ്രാം, വാട്‌സാപ്പ് എന്നിവയിലൂടേയും  ഫോളോ ചെയ്യാം

Content Highlight: How women workers in the unorganized sector live during the covid time