പതിറ്റാണ്ടുകളായി ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വിനോദസഞ്ചാരികളെ ആകര്ഷിക്കുന്ന കേരളത്തിന്റെ പ്രധാന വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമായ കോവളത്തു വെച്ച് സംഗീതവും നാടകവും അക്രോബാറ്റിക് തീയേറ്ററും, സ്ട്രീറ്റ് പെര്ഫോമന്സും പാരമ്പരഗത കലാ രൂപങ്ങളും ഒന്നിച്ചു ഒരേ വേദിയില് കാണുകയും കേള്ക്കുകയും ചെയ്യാം.
ലോകത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളില് നിന്നെത്തുന്ന കലാകാരന്മാരുടെ സംഗമ കേന്ദ്രമാകും പുതുവര്ഷത്തെ ജനുവരിയില് കോവളം. ഈ പരിപാടിയുടെ പേരാണ് റാഗ് ബാഗ്. സാങ്കേതികവിദ്യയും ഭാവനയും സമന്വയിക്കുന്ന കലാപ്രകടനങ്ങളുടെ ഉത്സവത്തിന് തിരുവനന്തപുരം സാക്ഷിയാകും.
ആറു ദിവസം നീണ്ടു നില്ക്കുന്ന കാര്ണിവല് 2015 ജനുവരി 14 മുതല് 19 വരെ തിരുവനന്തപുരം, കോവളത്തെ കേരള ആര്ട്സ് ആന്ഡ് ക്രാഫ്റ്റ് വില്ലേജില് നടക്കും. ‘രാഗ് ബാഗ്’ എന്നു പേരിട്ടിരിക്കുന്ന ഈ കാര്ണിവലില് സര്ക്കസ് തിയേറ്റര്, ഫിസിക്കല് തിയേറ്റര്, വെര്ട്ടിക്കല് ആര്ട്ട്, സംഗീതം തുടങ്ങിയ വൈവിധ്യമാര്ന്ന കലാരൂപങ്ങളുടെ തത്സമയ അവതരണങ്ങളാണ് നടക്കുക. ‘ഓഷ്യാനിക് സര്ക്കിള്സ്’ എന്ന വിഷയത്തിലൂന്നിയാണ് രാഗ് ബാഗിന്റെ കാര്യപരിപാടികള്.
യുദ്ധവും അക്രമവും, പാരിസ്ഥിതിക തകര്ച്ച, ആഗോളവല്ക്കരണം, ജനാധിപത്യം എന്നീ സമകാലിക ആശങ്കകളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന അത്യാധുനിക പ്രകടന കലയുടെ ഉത്സവാത്മകതയിലേക്ക് പ്രേക്ഷകരെ ക്ഷണിക്കുകയാണ് രാഗ് ബാഗ് എന്ന കാര്ണിവല്.
ശരീരവും മനസ്സും, നടനും കാണിയും, സ്ഥലവും സംഭവവും, പ്രവൃത്തിയും പ്രതിപ്രവൃത്തിയും – എന്നിങ്ങനെ മനുഷ്യാനുഭവങ്ങളുടെ മുഴുവന് സാധ്യതകളും പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയാണ് രാഗ് ബാഗിന്റെ അനുഭവനിര്മ്മിതി. ഇതിലൂടെ പുതിയ കാഴ്ചപ്പാടുകളെ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും കാലികലോകത്തെക്കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള തിരിച്ചറിവുണ്ടാക്കുകയുമാണ് കാര്ണിവലിന്റെ ലക്ഷ്യം.
ആവേശകരമായ വേര്ട്ടിക്കല് പെര്ഫോമന്സ് ഇറ്റലിയില് നിന്നുള്ള ക്യൂബോ, താര് മരുഭൂമിയുടെ വിശാല ചക്രവാളത്തിലേക്കു നമ്മെ ആനയിക്കുന്ന റോയ്സ്റ്റന് ആബേല്ന്റെ രാജസ്ഥാനി മംഗനിയാര് സെഡക്ഷന്, സ്ട്രീറ്റ് ആര്ടിന്റെ ഏറ്റവും പുതിയ സര്ക്കസ് തിയറ്ററിക്കല് അവതരണങ്ങള് തുടങ്ങി വൈവിധ്യമാര്ന്ന പരിപാടികളാണ് റാഗ്ബാഗില് ഒരുക്കിയിരിക്കുന്നത്.
ഡെന്മാര്ക്കില് നിന്നുള്ള ആലീസ് ഇന് വണ്ടര്ലാന്ഡ് എന്ന ഷോ അസാധ്യമായത് യാഥാര്ത്ഥ്യമാകുന്ന ഒരു വിചിത്ര ലോകത്തേക്ക് ആലീസിനെ പിന്തുടരാന് പ്രേക്ഷകരെ ക്ഷണിക്കുന്നു. നര്ത്തകിയും അഭിനേത്രിയുമായ ടില്ഡെ ക്നുഡ്സെന് ലൂയിസ് കരോളിന്റെ ‘ആലീസ് അഡ്വഞ്ചേഴ്സ് ഇന് വണ്ടര്ലാന്ഡ്’ എന്ന സാങ്കല്പ്പിക അവതരണം ആണിത്.
പോളണ്ടില് നിന്നുള്ള അനിമല് സ്കൂള് കാഴ്ചകളെ മാറ്റിമറിക്കുന്ന പന്നികളുടെ കൃഷിയിടത്തില് സജ്ജീകരിച്ചിരിക്കുന്ന വിചിത്രമായ ഉപമയുമായി ‘അനിമല് ഫാം’ വേദിയില് എത്തുന്നു. 1945 ല് ജോര്ജ്ജ് ഓര്വെല് എഴുതിയ ഒരു ഡിസ്ടോപിയന് നോവലാണ് അനിമല് ഫാം. ഈ നോവലില് രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിനു മുമ്പായുള്ള യുഗവും സംഭവങ്ങളും പ്രതിഫലിക്കുന്നു.
ജര്മ്മനിയില് നിന്നുള്ള ബനാന് ഓ രാമ എന്ന അവതരണം ഫിസിക്കല് കോമഡി, മൈമെ, സര്ക്കസ് കഴിവുകള് എന്നിവയുടെ മിശ്രിതമാണ്. മിസ്റ്റര് ബനാന ലാറ്റിന് ഊര്ജ്ജത്തിന് നര്മ്മത്തിലൂടെയും ചലനാത്മകമായ പ്രകടനത്തിലൂടെയും പുതിയ ഭാവം തീര്ക്കുന്നു. ദൈവങ്ങള്, സൂപ്പര്ഹീറോകള്, ശക്തിയുമായുള്ള മനുഷ്യരാശിയുടെ ബന്ധം എന്നിവയുടെ സാര്വത്രിക പ്രമേയങ്ങള് ഇതില് പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നു.
വൂവ് – കാറ്റലോണിയ എന്ന അവതരണം തെരുവ് കോമാളി ഷോയാണ്. സ്വാഭാവികതയും സന്തോഷം കൊണ്ട് പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയും ജീവിതത്തിലെ ലളിതമായ ആനന്ദങ്ങളുടെ ഉന്നമനപരമായ പര്യവേക്ഷണം നല്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
നെതര്ലാന്റില് നിന്നെത്തുന്ന കാറ്റ്വാക്ക് ഒരു വയലിനിസ്റ്റും രണ്ട് കലാകാരന്മാരും മനുഷ്യ സ്വത്വത്തിന്റെ സങ്കീര്ണ്ണതയും വൈവിധ്യവും ആഘോഷിക്കുന്ന ഒരിക്കലും അവസാനിക്കാത്ത ഘോഷയാത്രയ്ക്ക് ജീവന് നല്കുന്നു. ഈ സംവേദനാത്മക പ്രകടനം ഉപഭോക്തൃവാദം, വേഗതയേറിയ ഫാഷന്, ലിംഗപരമായ മാറ്റം, വ്യക്തിത്വം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങള് കൈകാര്യം ചെയ്യുകയും ഇതിന്റെയെല്ലാം വ്യാഖ്യാനം പൂര്ണ്ണമായും പ്രേക്ഷകര്ക്ക് വിട്ടുകൊടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
തത്സമയ ഷോകള്, ഇന്സ്റ്റാളേഷനുകള്, വീഡിയോ വര്ക്കുകള് എന്നിവയിലൂടെ മുന്നേറുന്ന കാറ്റ്വാക്ക് മനുഷ്യ ആവിഷ്കാരത്തിന്റെ പുതിയ പരീക്ഷണമാണ്.
2025 ജനുവരി 14 മുതല് 19 വരെ തിരുവനന്തപുരം, കോവളത്തെ കേരള ആര്ട്സ് ആന്ഡ് ക്രാഫ്റ്റ് വില്ലേജില് നടക്കുന്ന റാഗ്ബാഗിന്റെ ഭാഗമായി പത്തു വിദേശ രാജ്യങ്ങളില് നിന്നുള്ള വ്യത്യസ്ത അവതരണങ്ങളും ഇന്ത്യയില് നിന്നുള്ള മംഗ്നിയാര് സെഡക്ഷനും ഒരു പൂമാലക്കഥയും അടങ്ങിയ ഒരു ഡസന് അവതരണങ്ങളോടൊപ്പം നിരവധി അനുബന്ധ പരിപാടികളും നടക്കും.
കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളില് അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന കഥപറച്ചിലിന്റെ മാന്ത്രികതയിലൂടെ പ്രേക്ഷകരെ ആകര്ഷിക്കുന്ന ആചാരകലയായ മുടിയേറ്റ് റാഗ് ബാഗിന്റെ ഭാഗമാണ്. മുടിയേറ്റെന്ന പുരാതന കലാരൂപത്തിന്റെ തന്മയീ ഭാവമായ ഭയവും ഭീതിയും ആനന്ദവും ഒട്ടും ചോരാതെ തന്നെ കേരളത്തിന്റെ സമ്പന്നമായ സാംസ്കാരിക പൈതൃകമായി പ്രേക്ഷകര്ക്ക് മുന്നില് അവതരിപ്പിക്കും.
നിഴല് പാവക്കൂത്ത് അഥവാ ഷാഡോ പപ്പറ്ററി എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന അവതരണത്തില് കഥപറച്ചിലിന്റെ മാന്ത്രികതയിലൂടെ പ്രേക്ഷകരെ ആകര്ഷിക്കുന്നതാണ്. സങ്കീര്ണ്ണമായി രൂപകല്പ്പന ചെയ്ത പാവകളിലൂടെ കമ്പ രാമായണത്തിന് ജീവന് നല്കുന്നു. തമിഴ്, സംസ്കൃതം, മലയാളം എന്നിവ സംയോജിപ്പിച്ച ഈ പാരമ്പര്യം ഒന്പതാം നൂറ്റാണ്ടിലേതാണ്.
കബീര് ദാസിന്റെ കവിതകളുടെ സംഗീത ആവിഷ്കാരമാണ് മറ്റൊന്ന്. ആകര്ഷകമായ സംഗീത പ്രകടനത്തിലൂടെ കബീറിന്റെ കവിതയുടെ കാലാതീതമായ ജ്ഞാനം കണ്ടെത്തുക. കബീറിന്റെ ദോഹകളുടെ സ്നേഹം, ഭക്തി, സ്വയം കണ്ടെത്തല് എന്നിവയുടെ പ്രമേയങ്ങളും പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്ന മിസ്റ്റിക് പഠിപ്പിക്കലുകളുടെ ഹൃദയത്തിലേക്ക് ഒരു ആത്മീയ യാത്ര വാഗ്ദാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഷെഫ് അനുമിത്ര കുറേറ്റ് ചെയ്യുന്ന എഡിബിള് ആര്ക്കൈവ്സിന്റെ ‘പാചകരീതി’ എന്ന സമകാലിക ഇന്ത്യന് പാചകരീതികളെ കുറിച്ചുള്ള റാഗ്ബാഗ് ഫീസ്റ്റ് ജനുവരി 15 മുതല് 19 വരെ റാഗ്ബാഗിന്റെ ഭാഗമായി നടക്കും. ജനുവരി 14 മുതല് ജയാ ജെയ്റ്റ്ലി കുറേറ്റ് ചെയ്യുന്ന ക്രാഫ്റ്റ് ബസാറും വിവിധ വിഷയങ്ങളില് ഊന്നിയുള്ള സെമിനാറുകളും ചര്ച്ചകളും നടക്കും.
വ്യത്യസ്ത കലാപ്രകടനങ്ങള് ആരംഭിക്കുന്നത് ജനുവരി 15 മുതല് നാല് മണിക്കാണ്. എല്ലാ ദിവസവും രാവില 11 മണി മുതല് ക്രാഫ്റ്റ് വര്ക്ഷോപ്പും ഉച്ചക്ക് 2 മണിമുതല് ഐഡിയ ബാഗ് പാനല് ചര്ച്ചകളും നടക്കും. റാഗ്ബാഗിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം ടിക്കറ്റിലൂടെയാണ്.
CONTENT HIGHLIGHTS: Rag Bag; The six-day carnival will be held from 14th to 19th January 2015 at the Kerala Arts and Craft Village, Kovalam, Thiruvananthapuram.