ലണ്ടനിലെ ബക്കിംഗ്ഹാം പാലസിന്‍റെ നാലിരട്ടി വലിപ്പമുള്ള സ്വകാര്യ വസതി കാണണോ?
ഗുജറാത്തിൽ വഡോദരയുടെ ഹൃദയഭൂമിയിൽ എഴുന്നൂറ് ഏക്കറിലായാണ് ലക്ഷ്മി വിലാസ് എന്ന കൊട്ടാര വീട് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.ദിനം പ്രതി നൂറുകണക്കിന് സഞ്ചാരികളാണ് ദിവസേന ഈ ഇവിടെ കാഴ്ചയുടെ കൗതുകം നുകരാനെത്തുന്നത്.
പഴയ ബറോഡയിലെ പ്രമുഖ മറാത്ത കുടുംബമായിരുന്ന ഗെയ്ക്വാദുകളാണ് കൊട്ടാര സമാനമായ വസതികൾ ഗുജറാത്തില്‍ പണിയാന്‍ തുടക്കമിട്ടത്. രാജകുടുംബമല്ലെങ്കിലും ഇവര്‍ താമസിച്ചിരുന്ന മന്ദിരങ്ങള്‍ കൊട്ടാരമെന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലിയ സ്വകാര്യ വസതി എന്ന ബഹുമതിയും കൊട്ടാരത്തിന് സ്വന്തം. സായാജിറാവു ഗെയ്ക്വാദ് എന്ന വ്യക്തിയാണ് 1890 ല്‍ ലക്ഷ്മി വിലാസ് കൊട്ടാരം നിര്‍മിച്ചത്. ഇന്ത്യന്‍ ആര്‍ക്കിടെക്ചറും വിക്ടോറിയന്‍ ആര്‍ക്കിടെക്ചറും സമന്വയിപ്പിച്ചാണ് കെട്ടിടം നിര്‍മിച്ചിരിക്കുന്നത്.
ആഗ്രയില്‍ നിന്നുള്ള വെട്ടുകല്ല്, പൂനയില്‍ നിന്നും കൊണ്ടുവന്ന ട്രാപ് സ്റ്റോണ്‍ , രാജസ്ഥാനില്‍ നിന്നും ഇറ്റലിയില്‍ നിന്നും കൊണ്ടുവന്ന മുന്തിയ മാര്‍ബിളുകള്‍ തുടങ്ങിയവ നിര്‍മാണത്തിനുപയോഗിച്ചു. ലിഫ്റ്റ് സൗകര്യം, ടെലിഫോണ്‍ എക്‌സ്‌ചേഞ്ച്, വൈദ്യുതി തുടങ്ങി അക്കാലത്തെ ഒരു കുലീന യൂറോപ്യന്‍ ഭവനത്തിലെ ആഡംബരങ്ങളെല്ലാം ഇതിനകത്ത് ഒരുക്കിയിരുന്നു. കാരിരുമ്പില്‍ തീര്‍ത്ത വിളക്കുമാടങ്ങള്‍ കൊട്ടാരത്തിലെവിടെയും കാണാം. 5000 ചതുരശ്രയടിയാണ് താഴത്തെ നിലയുടെ വിസ്തീര്‍ണം.170 മുറികളുണ്ട് . രണ്ടു മ്യൂസിയങ്ങളും കൊട്ടാരവളപ്പില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു.
സില്‍വര്‍ റൂം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു മുറിയിലെ ചുവരുകളെല്ലാം വെള്ളി പൂശിയതാണ്. കോണിപ്പടികളിലും തറയിലും മുന്തിയ മാര്‍ബിളുകള്‍ . മനോഹരമായ ലാന്‍ഡ്‌സ്‌കേപ്പിങും വിശാലമായ ഉദ്യാനവും പുറത്ത് ഒരുക്കിയിരിക്കുന്നു. 180,000 ബ്രിട്ടീഷ് പൗണ്ടുകളായിരുന്നു അന്നത്തെ നിര്‍മാണച്ചെലവ്. സല്‍മാന്‍ ഖാന്‍ നായകനായ ‘പ്രേം രത്തന്‍ ധന്‍ പായോ’ അടക്കം നിരവധി ബോളിവുഡ് ചിത്രങ്ങള്‍ക്ക് കൊട്ടാരം വേദിയായിട്ടുണ്ട്. ഒട്ടനവധി സന്ദര്‍ശകര്‍ ദിനംപ്രതി കൊട്ടാര സന്ദര്‍ശനത്തിനായി എത്താറുണ്ട്.